Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 02-11-2018 r. – 0112-KDIL3-1.4011.394.2018.1.AMN

Obowiązki płatnika w związku ze zorganizowaniem wycieczki

UZASADNIENIE

W dniu 9 października 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku ze zorganizowaniem wycieczki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W Spółdzielni Mieszkaniowej, 17 lipca 2013 r. został utworzony Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (dalej: ZFŚS). Regulamin ZFŚS określa osoby uprawnione do korzystania ze świadczeń, cele na które mogą zostać przeznaczone środki Funduszu oraz zasady i warunki przyznawania świadczeń i pomocy z Funduszu.

Spółdzielnia Mieszkaniowa w miesiącu wrześniu 2018 roku zorganizowała i postawiła do dyspozycji wszystkim pracownikom oraz osobom uprawnionym (rodzinom pracowników) skorzystanie z zagranicznej wycieczki turystyczno-krajoznawczo-wypoczynkowej na Sycylię, zorganizowanej w ramach ZFŚS. Udział w wycieczce miał charakter dobrowolny i powszechnie dostępny dla wszystkich uprawnionych. Celem wycieczki była integracja pracowników, a wspólny wyjazd przyczynił się do polepszenia współpracy między pracownikami oraz zwiększył motywację do pracy. Zorganizowanie wycieczki było w interesie zakładu pracy (Spółdzielni Mieszkaniowej) ponieważ integracja załogi miała wpłynąć na efektywność pracy pracowników i wzajemne relacje służbowe, a uczestnictwo członków rodzin pracownika umożliwiło pogłębiane więzi rodzinnych. Na podstawie zgłoszeń pracowników znana była liczba osób biorących udział w wycieczce. Realizacją wycieczki zajęło się biuro podróży, które określiło koszt na jednego pracownika. Na koszt wycieczki złożyły się: koszty dojazdu, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie i bilety wstępu do wybranych obiektów. Osoba biorąca udział w wycieczce wniosła dopłatę, natomiast pozostała kwota kosztu wyjazdu stanowiła dofinansowanie z ZFŚS.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy pracownik oraz osoba uprawniona do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, biorąca udział w zorganizowanej przez pracodawcę (w ramach ZFŚS) wycieczce, uzyska przychód do opodatkowania z tytułu „innych nieodpłatnych świadczeń”?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie jest on zobligowany do obliczenia ani pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu uczestnictwa w wycieczce zorganizowanej w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Według Spółdzielni Mieszkaniowej, pracownicy i osoby uprawnione do korzystania z ZFŚS, uczestniczący w wycieczce, nie uzyskają w związku z tym faktem przychodu do opodatkowania z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

W wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 wskazano, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

1. zostały spełnione za zgodą pracownika;
2. zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść;
3. korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna dla wszystkich podmiotów).

Uwzględniając powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego, w przypadku zorganizowanej wycieczki o charakterze integracyjnym na zasadzie powszechnej dostępności i na równych zasadach dla wszystkich pracowników oraz ich rodzin – uprawnionych do korzystania z ZFŚS, nie można mówić o przychodzie uzyskanym z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Uczestnicy skorzystali z wycieczki dobrowolnie, jednak nie jest spełnione kryterium korzyści w postaci zaoszczędzonego wydatku, bowiem wycieczka została zorganizowana i dofinansowana przez pracodawcę. Nie ma wniosku ze strony pracownika o dofinansowanie, korzysta on jedynie z możliwości uczestnictwa w wycieczce dostępnej dla każdego. Gdyby pracodawca nie zorganizował tej wycieczki, pracownik nie wydałby pieniędzy na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu. Dla pracownika i osób uprawnionych udział w wycieczce częściowo sfinansowanej z ZFŚS, mającej na celu integrację pracowników i ich rodzin, która ma na celu polepszenie współpracy między pracownikami oraz dodatkową motywację do pracy nie stanowi dla pracownika przysporzenia majątkowego, a tym samym nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zorganizowanie wycieczki jest w interesie zakładu pracy, ponieważ integracja załogi wpływa na efektywność pracy pracowników i wzajemne relacje służbowe, a uczestnictwo członków rodzin pracownika umożliwia pogłębienie więzi rodzinnych. Poza tym, Spółdzielnia Mieszkaniowa uważa, że opodatkowaniu powinien polegać tylko przychód faktycznie otrzymany przez pracownika. Podzielenie kosztów wycieczki przez liczbę uczestników i przypisanie im w równym stopniu nie oznacza, że korzystali oni w pełnym i równym zakresie z oferowanych świadczeń.

W konsekwencji zdaniem Spółdzielni Mieszkaniowej, po stronie pracownika oraz osoby uprawnionej do korzystania z ZFŚS nie występuje przychód z tytułu stosunku pracy. Zatem, na Spółdzielni jako płatniku, nie będzie ciążył obowiązek potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie natomiast do art. 11 ust. 2 ww. ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Z kolei, zgodnie z treścią art. 11 ust. 2a cytowanej ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ww. ustawy).

Przepisy ustawy nie definiują pojęcia nieodpłatne świadczenie. W uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie terminu nieodpłatne świadczenie na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Stwierdził bowiem, że ma ono szerszy zakres niż w prawie cywilnym, ponieważ obejmuje wszelkie zjawiska o charakterze gospodarczym i zdarzenia prawne, których konsekwencją jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze w działalności osób prawnych, których następstwem jest nieodpłatne, czyli niezwiązane z kosztami lub inną formą świadczenia przysporzenie majątku tej osobie, mające wyraźny finansowy wymiar. W uchwale z dnia 24 maja 2010 r., sygn. akt II FPS 1/10 Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że powyższe stanowisko ma zastosowanie także odnośnie do podatku dochodowego od osób fizycznych w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 tej ustawy.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Oznacza to, że do przychodów pracownika ustawodawca zaliczył nie tylko pieniądze, ale także wartość świadczeń w naturze, czy świadczeń nieodpłatnych otrzymanych od pracodawcy.

W myśl art. 12 ust. 2 ww. ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców – jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b (art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy).

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z treści wniosku wynika, że Spółdzielnia Mieszkaniowa w miesiącu wrześniu 2018 roku zorganizowała i postawiła do dyspozycji wszystkim pracownikom oraz osobom uprawnionym (rodzinom pracowników) skorzystanie z zagranicznej wycieczki turystyczno-krajoznawczo-wypoczynkowej na Sycylię, zorganizowanej w ramach ZFŚS. Udział w wycieczce miał charakter dobrowolny i powszechnie dostępny dla wszystkich uprawnionych. Celem wycieczki była integracja pracowników, a wspólny wyjazd przyczynił się do polepszenia współpracy między pracownikami oraz zwiększył motywację do pracy. Zorganizowanie wycieczki było w interesie zakładu pracy (Spółdzielni Mieszkaniowej) ponieważ integracja załogi miała wpłynąć na efektywność pracy pracowników i wzajemne relacje służbowe, a uczestnictwo członków rodzin pracownika umożliwiło pogłębiane więzi rodzinnych. Na podstawie zgłoszeń pracowników znana była liczba osób biorących udział w wycieczce. Realizacją wycieczki zajęło się biuro podróży, które określiło koszt na jednego pracownika. Na koszt wycieczki złożyły się: koszty dojazdu, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie i bilety wstępu do wybranych obiektów. Osoba biorąca udział w wycieczce wniosła dopłatę, natomiast pozostała kwota kosztu wyjazdu stanowiła dofinansowanie z ZFŚS.

Mając na uwadze powyższe należy wyjaśnić, że dokonując oceny, czy udział w wycieczce prowadzi do powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy kierować się wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r., poz. 947), w którym stwierdzono, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

• po pierwsze – zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• po drugie – zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• po trzecie – korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego obiektywne kryterium – wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści) – nie jest natomiast spełnione, gdy pracodawca proponuje swoim pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych, choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe). W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu dobrowolnie, to po jego stronie nie pojawia się żadna korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku.

Natomiast bez elementu realnego w postaci otrzymania korzyści przez pracownika nie uzyskuje on przychodu; nie występuje zdarzenie, z którym ustawa wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Tym bardziej, bez skonkretyzowanego i indywidualnie przypisanego świadczenia brak jest podstaw do określenia jego wysokości. Tak więc udział w spotkaniu integracyjnym zaoferowanym przez pracodawcę pracownikom oraz członkom ich rodzin nie oznacza uzyskania przychodu przez pracownika, gdyż brak jest podstaw, by świadczenie adresowane do wszystkich przypisać indywidualnym uczestnikom jako ich wymierną korzyść.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że w przypadku finansowania wycieczki turystyczno-krajoznawczo-wypoczynkowej na Sycylię, o charakterze integracyjnym, w której uczestniczyli pracownicy oraz członkowie ich rodzin na zasadzie powszechnej dostępności, nie można mówić o przychodzie uzyskanym z tytułu nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mimo faktu, że pracownicy oraz członkowie ich rodzin ze świadczenia skorzystali w pełni dobrowolnie, to nie jest spełnione kryterium wystąpienia po ich stronie przysporzenia majątkowego (korzyści).

Skoro, w ww. wycieczce o charakterze integracyjnym mogły brać udział wszystkie chętne osoby, to mimo, że udział w tej wycieczce był dobrowolny, po stronie pracowników oraz członków ich rodzin nie wystąpiła korzyść w postaci zaoszczędzenia wydatku.

Nie sposób bowiem zakładać, że gdyby nie wycieczka turystyczno-krajoznawczo-wypoczynkowej na Sycylię, o charakterze integracyjnym, organizowana i finansowana częściowo przez pracodawcę, pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu.

Zatem, udział pracowników Wnioskodawcy oraz członków ich rodzin w zagranicznej wycieczce turystyczno-krajoznawczo-wypoczynkowej na Sycylię, o charakterze integracyjnym, finansowanej z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, nie stanowi dla nich przysporzenia majątkowego, a tym samym nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji po stronie pracowników nie powstanie przychód ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a Wnioskodawca, jako płatnik, nie będzie miał obowiązku poboru zaliczki na podatek dochodowy, o której mowa w art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, pracownik oraz osoba uprawniona do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, biorąca udział w zorganizowanej przez pracodawcę (w ramach ZFŚS) wycieczce, nie uzyska przychodu do opodatkowania z tytułu „innych nieodpłatnych świadczeń”.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/