Kadry i Płace

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 02-02-2018 r. – 0114-KDIP3-3.4011.463.2017.2.IM

Zasądzone w wyroku Sądu odszkodowanie w związku z wystąpieniem przesłanki wskazanej w art. 55 § 11 Kodeksu pracy, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. ustawy Kodeks pracy. Wnioskodawca nie ma obowiązku sporządzenia informacji PIT-11. Zasądzona w wyroku Sądu i wypłacona przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi odprawa na podstawie art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, nie korzysta z powyższego zwolnienia, ponieważ podlega wyłączeniu spod tego zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) i tym samym stanowi ona przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 października 2017 r. (data wpływu 26 października 2017 r.) uzupełnione pismem z dnia 28 listopada 2017 r. (data nadania 28 listopada 2017 r., data wpływu 29 listopada 2017 r.) na wezwanie z dnia 15 listopada 2017 r. (data nadania 16 listopada 2017 r., data doręczenia 22 listopada 2017 r.) Nr 0114-KDIP3-3.4011.463.2017.1.IM o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika jest:

  • nieprawidłowe – odnośnie zastosowania zwolnienia z opodatkowania wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wypłaconego odszkodowania oraz skutków podatkowych z tytułu wypłaty ustawowych odsetek od odszkodowania;
  • prawidłowe – w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 15 listopada 2017 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.463.2017.1.IM wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.

Pismem z dnia 28 listopada 2017 r. (data nadania 28 listopada 2017 r., data wpływu 29 listopada 2017 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka S.A. jest jednoosobową spółką akcyjną Skarbu Państwa. Podstawowa działalność Wnioskodawcy obejmuje tworzenie i rozpowszechnianie ogólnokrajowych i regionalnych programów. Głównym celem statutowym Spółki jest misja publiczna, w tym działalność kulturotwórcza. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej realizuje obowiązki ogólnokrajowego nadawcy publicznego, zatrudniając w tym celu pracowników m. in. na podstawie umów o pracę. Spółka jako podmiot zatrudniający pełni rolę płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, określonego w art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawy PIT). Spółka jest obowiązana obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od Wnioskodawcy m.in. przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, etc. W zakresie prowadzonej działalności gospodarczej zdarzyła się oraz mogą zdarzyć się w przyszłości sytuację sporne, w wyniku których Spółka bądź pracownik/były pracownik Wnioskodawcy wnosi pozew do sądu.

Z powodu powstałego sporu, były pracownik Spółki (dalej również jako „powód”) wniósł pozew przeciwko Wnioskodawcy o odszkodowanie i odprawę. Spółka podkreśla, że były pracownik Wnioskodawcy, o którym mowa powyżej jest osobą fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej, podlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ww. wyrok jest prawomocny. W wyniku wyroku Sądu Rejonowego Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 grudnia 2016 r. zasądził od Wnioskodawcy na rzecz powoda:

  1. odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty
  2. oraz odprawę za rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty.

Wnioskodawca wypłacił w lipcu 2017 r. na rzecz powoda zasądzone przez Sąd kwoty wraz z ustawowymi odsetkami, o których mowa powyżej tj. odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty oraz odprawę wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty.

Spółka wskazała, że ze względu na niejednolite stanowisko w orzecznictwie sądów administracyjnych, w interpretacjach organów podatkowych oraz z uwagi na prowadzoną przez Spółkę bezpieczną politykę podatkową Spółka pobrała zaliczę na podatek dochodowy z tytułu wypłaconych powodowi ustawowych odsetek za opóźnienie do dnia zapłaty od odszkodowania, odprawy oraz ustawowych odsetek za opóźnienie do dnia zapłaty od odprawy. Natomiast nie pobrała zaliczki na podatek dochodowy jedynie z tytułu wypłaconego odszkodowania, uznając, że wypłacone odszkodowanie, o którym mowa powyżej jest na podstawie przepisów ustawy PIT zwolnione z opodatkowania.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą słuszności opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustawowych odsetek wypłacanych na podstawie wyroku sądowego oraz wypłaconej na podstawie wyroku sądowego odprawy, a także dotyczą ewentualnie podmiotu zobowiązanego do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustawowych odsetek, o których mowa powyżej oraz zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wypłaconego odszkodowania.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 15 listopada 2017 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.463.2017.1.IM wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

  1. Wyjaśnienie w jakim charakterze występuje Wnioskodawca (płatnik, czy podatnik)?
  2. Doprecyzowanie stanu faktycznego, o następujące informacje:
    • Czy przed sądem doszło do stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy traktujących o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia?
    • Czy w przypadku wypłaconych świadczeń, tj. odszkodowania i odprawy, wysokość lub zasady ustalania, wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw? Poproszono o wskazanie tych przepisów.
    • Czy odszkodowanie przyznane zostało za rzeczywiście poniesioną szkodę, czy za utracone korzyści?
    • Czy kwota ustawowych odsetek wynikała z wyroku Sądu i czy były to odsetki naliczone przed datą uprawomocnienia się wyroku Sądu, czy też wypłacone przez Spółkę ustawowe odsetki od zasądzonego przez Sąd odszkodowania i odprawy, to są odsetki naliczone od momentu uprawomocnienia się wyroku Sądu przyznającego to odszkodowanie i odprawę do dnia zapłaty zasądzonego odszkodowania i odprawy, z tytułu nieterminowej wypłaty przez Spółkę przedmiotowych świadczeń na rzecz powoda?
  3. Doprecyzowanie pytań Nr 1 – 4 oraz przedstawienie własnego stanowiska odnośnie zadanego pytania Nr 1 i Nr 4 w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego w kontekście konkretnych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mających być przedmiotem interpretacji indywidualnej w taki sposób, aby odnosiły się do indywidualnej sprawy Wnioskodawcy (Spółki) – tj. kwestii obowiązków Wnioskodawcy, np. jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, bądź jako podmiotu, na którym ciążą inne obowiązki wynikające z przepisów ww. ustawy (np. obowiązek poboru zaliczek, wystawienia informacji podatkowej).

W uzupełnieniu z dnia 28 listopada 2017 r. Wnioskodawca wyjaśnił, że w ww. wniosku występuje w charakterze płatnika. Ponadto Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny wskazując, że Sąd uznał, że wystąpiły przesłanki wskazane w art. 55 § 11 k.c. tzn. pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Podstawa wypłaty świadczenia odszkodowawczego: art. 55 § 11 k.p. Zgodnie z ww. przepisem pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Podstawa wypłaty odprawy: art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Zgodnie z ww. przepisem pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości: trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Odszkodowanie zostało przyznane z mocy prawa w związku z naruszeniem podstawowych obowiązków wobec pracownika. Kwota odsetek nie wynika z wyroku Sądu lecz z Kodeksu cywilnego – są to odsetki ustawowe za opóźnienie – art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 300 k.p.; Odsetki zarówno dotyczące odszkodowania jak i odprawy zostały zasądzone od dnia 1 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty (tzn. liczone po wezwaniu Spółki do zapłaty).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (ostateczna treść pytań uwzględnia uwagi Wnioskodawcy z uzupełnienia):

  1. Czy kwota zasądzonych na podstawie wyroku sądowego odsetek ustawowych od przedmiotowego odszkodowania korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych i czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że jako płatnik nie pobiera zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaconych przez Wnioskodawcę powodowi na podstawie wyroku sądowego odsetek ustawowych od odszkodowania, natomiast ciąży na nim obowiązek sporządzenia i złożenia informacji PIT-8C?
  2. Czy kwota zasądzonych na podstawie wyroku sądowego odsetek ustawowych od przedmiotowej odprawy korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych i czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że jako płatnik nie była zobowiązana do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaconych przez Wnioskodawcę powodowi na podstawie wyroku sądowego odsetek ustawowych od odprawy, z uwagi na zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy PIT?
  3. Czy kwota zasądzonej na podstawie wyroku sądowego odprawy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że jako płatnik zobowiązana była pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaconej powodowi odprawy na podstawie wyroku sądowego?
  4. Czy Spółka postąpiła prawidłowo stosując zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wypłaty kwoty odszkodowania zasądzonego na podstawie wyroku sądowego i czy Spółka jako płatnik postąpiła prawidłowo, że od wypłaconej powodowi na podstawie wyroku sądowego kwoty odszkodowania zastosowała zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy PIT?
  5. W przypadku zasadności opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odprawy, ustawowych odsetek od odprawy oraz ustawowych odsetek od odszkodowania wypłaconych na podstawie wyroku sądowego, który podmiot jest zobowiązany odprowadzić podatek dochodowy – płatnik (Wnioskodawca) czy podatnik (powód)?

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 1 (ostateczna treść stanowiska uwzględnia uwagi Wnioskodawcy z uzupełnienia):

W świetle zaistniałego stanu faktycznego kwota zasądzonych na podstawie wyroku sądowego odsetek ustawowych od odszkodowania nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52coraz dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wskazany przepis ustanawia zasadę powszechności opodatkowania dochodów osób fizycznych podatkiem dochodowym. Opodatkowaniu podlegają więc wszelkiego rodzaju dochody. Zwolnienia podatkowe natomiast stanowią odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania. Z tego powodu podlegają ścisłej interpretacji, wykluczającej możliwość stosowania wykładni rozszerzającej, jak również wykładni zawężającej. W myśl art. 11 ust. 1 ustawy PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT, źródłami przychodów są także, tzw. inne źródła. Przychody z innych źródeł zostały przez ustawodawcę określone jedynie przykładowo, w sposób niewyczerpujący. Do kategorii przychodów z innych źródeł należą m. in. odsetki od odszkodowania. Niektóre przychody zostały zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w tym w art. 21 ustawy PIT zawierającym katalog zwolnień przedmiotowych. Instytucja prawna odsetek za zwłokę została unormowana w art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Natomiast stosownie do treści art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Przyczyną wypłaty odszkodowania jest poniesienie szkody przez uprawnionego, natomiast źródłem obowiązku wypłaty odsetek za opóźnienie jest niedotrzymanie terminu wypłaty odszkodowania przez podmiot zobowiązany.

W ocenie Spółki, odsetki od odszkodowania nie stanowią części składowej roszczenia głównego tj. odszkodowania. Pozostają jedynie w związku z odszkodowaniem (charakter akcesoryjny) gdyż opierają się na odrębnym stanie faktycznym i odrębnej podstawie materialno prawnej – nie można utożsamiać ich z odszkodowaniem i traktować jako odszkodowania. Ustawodawca określił, że na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy PIT wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Ww. przepis zwalnia z podatku dochodowego jedynie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub w tej ugodzie. Nie zostały w nim wymienione odsetki od odszkodowania. Brak jest podstaw do przyjęcia, że użyte w tym przepisie pojęcie odszkodowania, obejmuje również odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. Zdaniem Spółki, ustawodawca wymieniając w ustawie PIT w katalogu zwolnień przedmiotowych wprost odsetki wolne od podatku wyraźnie odróżnia je od odszkodowania i zadośćuczynienia. Tym samym, gdyby ustawodawca chciał zwolnić z opodatkowania odsetki od odszkodowania, uczyniłby to wyraźnie, wymieniając je w ww. przepisie. Ponadto, Wnioskodawca zauważa, że w przepisach ustawy PIT brak jest regulacji, które zwalniałyby od podatku dochodowego od osób fizycznych wypłacone odsetki od odszkodowania.

W związku z powyższym, w opinii Wnioskodawcy wypłacone odsetki ustawowe od odszkodowania nie korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Przyjąć należy, że stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy PIT podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca jako płatnik podatku dochodowego nie miał obowiązku pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconych byłemu pracownikowi odsetek od odszkodowania. Natomiast w wyniku dokonanej wypłaty na Spółce ciąży obowiązek sporządzenia i złożenia do końca lutego 2018 r. (składana elektronicznie) informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych (PIT-8C).

Ad. 2 (ostateczna treść stanowiska uwzględnia uwagi Wnioskodawcy z uzupełnienia):

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle zaistniałego stanu faktycznego kwota zasądzonych na podstawie wyroku sądowego odsetek ustawowych od odprawy korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku- katalog dochodów (przychodów) zwolnionych przedmiotowo od podatku określony jest przede wszystkim w art. 21 ustawy PIT, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT źródłem przychodów jest m.in. stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy. Natomiast stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Ustawodawca nie wymienia wszystkich kategorii przychodów m.in. ze stosunku pracy w sposób wyczerpujący. Przychodem ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy. Z kolei, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy PIT, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. m.in. ze stosunku pracy.

Spółka podkreśla, że obowiązkiem pracodawcy jest terminowe wypłacanie należnych pracownikom świadczeń. W przypadku zwłoki w ich wypłacie pracownikom przysługiwać mogą odsetki za opóźnienie. Powstałe w ten sposób odsetki nie stanowią części składowej roszczenia głównego, tj. odprawy.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Spółki nie ulega wątpliwości, że odprawa stanowi świadczenie ze stosunku pracy, natomiast odsetki związane z nieterminową jej wypłatą, korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy PIT. Tym samym, Wnioskodawca nie był zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconych odsetek od odprawy.

Ad. 3 (ostateczna treść stanowiska uwzględnia uwagi Wnioskodawcy z uzupełnienia):

Zdaniem Spółki, kwota zasądzonej na podstawie wyroku sądowego odprawy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku- katalog dochodów (przychodów) zwolnionych przedmiotowo od podatku określony jest przede wszystkim w art. 21 ustawy PIT, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT, źródłem przychodów jest m.in. stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy. Natomiast stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Ustawodawca nie wymienia wszystkich kategorii przychodów m.in. ze stosunku pracy w sposób wyczerpujący. Przychodem ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy. W ocenie Spółki, takim przychodem jest również wypłacona odprawa.

Wnioskodawca podkreśla, że odprawa jest świadczeniem pracodawcy w razie zaistnienia zdarzeń, które zgodnie z odpowiednimi przepisami powodują niemożliwość, niecelowość lub zbędność kontynuacji stosunku pracy. Istoty odprawy nie należy doszukiwać się w twierdzeniu, że tego typu świadczenie ma dorozumiany charakter odszkodowania (rekompensaty), czyli jest zadośćuczynieniem pracownikowi straty w związku z brakiem możliwości osiągnięcia wynagrodzenia u dotychczasowego pracodawcy. Odprawa nie może zostać uznana za odszkodowanie czy zadośćuczynienie. Ponadto, ilekroć ustawodawca posługuje się w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, określeniem „odprawa”, to za każdym razem dotyczy to wyłączenia od analizowanego zwolnienia przedmiotowego zawartego w lit. a), lit. b) i lit. c) ww. normy prawnej. Taki zapis ma na celu podkreślenie, że odpraw nie należy utożsamiać z odszkodowaniem (co często mylnie jest czynione), jako że te kategorie świadczeń występują często obok siebie. Bezdyskusyjnym jednak jest, że nie są to świadczenia o takim samym charakterze.

Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666), z wyjątkiem:

  1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
  2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
  3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
  4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
  5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
  7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe;

Z kolei, zgodnie z art. 21 ust. l pkt 3b ustawy PIT, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Przepisy art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy PIT, zawężają zwolnienie z opodatkowania do otrzymanego odszkodowania lub zadośćuczynienia. W rezultacie stwierdzić należy, że wypłacana byłemu pracownikowi Spółki kwota odprawy nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ani 3b ustawy PIT. Oznacza to, zdaniem Spółki, że wypłacana odprawa jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a Wnioskodawca jako płatnik podatku był zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconej odprawy.

Ad. 4 (ostateczna treść stanowiska uwzględnia uwagi Wnioskodawcy z uzupełnienia):

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka postąpiła prawidłowo stosując zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wypłaty odszkodowania zasądzonego na podstawie wyroku sądowego.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku – katalog dochodów (przychodów) zwolnionych przedmiotowo od podatku określony jest przede wszystkim w art. 21 ustawy PIT, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Ustawodawca określił, że na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy PIT, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Ww. przepis zwalnia z podatku dochodowego jedynie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub w tej ugodzie. Tym samym, ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy PIT korzysta kwota otrzymanego przez byłego pracownika nieprowadzącego działalności gospodarczej świadczenia – w części dotyczącej odszkodowania.

W ocenie Wnioskodawcy, Spółka jako płatnik podatku dochodowego postąpiła prawidłowo nie pobierając od wypłaconej powodowi kwoty odszkodowania zasądzonego na podstawie wyroku sądowego zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, z uwagi na przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy PIT zwolnienie.

Ad. 5

W ocenie Spółki, nie ulega wątpliwości, że odprawa stanowi przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy PIT. Zgodnie ze wspomnianą ustawą, zakłady pracy są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej. Zdaniem Spółki, pojęcie osoby odnosi się zarówno do aktualnych, jak i byłych pracowników. W związku z tym, w przypadku zasadności opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odprawy to Wnioskodawca, jako płatnik, zobowiązany jest na podstawie ustawy PIT do obliczenia i poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconej odprawy na podstawie wyroku sądowego. Ponadto, Wnioskodawca w tym zakresie powinna również sporządzić i przesłać podatnikowi informację (według ustalonego wzoru, na formularzu PIT-11, którego wzór ał określony w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy). W przypadku zaś zasadności opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustawowych odsetek od odprawy oraz ustawowych odsetek od odszkodowania wypłaconych na podstawie wyroku sądowego to podatnik (powód) zobowiązany jest odprowadzić należny podatek od zasądzonych ustawowych odsetek od odprawy oraz ustawowych odsetek od odszkodowania. Natomiast Wnioskodawca jako wypłacająca ww. ustawowe odsetki powinna sporządzić i przesłać podatnikowi informację (według ustalonego wzoru, na formularzu PIT-8C, którego wzór został określony w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy), w której wykaże wartość wypłaconych podatnikowi ww. odsetek określając je jako przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy PIT. Od przychodów z innych źródeł podmiot, który je wypłacił, tj. Spółka, nie pobiera podatku ani też zaliczek na podatek dochodowy.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT, źródłami przychodów są także tzw. inne źródła. Przychody z innych źródeł zostały przez ustawodawcę określone w art. 20 ust. 1 ustawy PIT jedynie przykładowo, w sposób niewyczerpujący. Do tej kategorii przychodów należą zdaniem Spółki m. in. odsetki od odszkodowania oraz odsetki od odprawy. Z kolei, zgodnie z art. 42a ustawy PIT osoby prawne, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy PIT, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4 (obowiązek składania deklaracji, informacji oraz rocznego obliczenia podatku, za pomocą środków komunikacji elektronicznej), przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a (ograniczony obowiązek podatkowy), urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Wobec powyższego, obowiązek sporządzenia informacji, o której mowa powyżej powstaje wówczas, gdy podmiot wypłaca świadczenia lub dokonuje świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy PIT. Niemniej należy zastrzec, że w zakresie przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy PIT, funkcjonują zwolnienia podatkowe. W związku z tym, w przypadku zastosowania takiego zwolnienia Wnioskodawca nie ma obowiązku sporządzania informacji PIT-8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest:

  • nieprawidłowe – odnośnie zastosowania zwolnienia z opodatkowania wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wypłaconego odszkodowania oraz skutków podatkowych z tytułu wypłaty ustawowych odsetek od odszkodowania;
  • prawidłowe – w pozostałym zakresie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa do odszkodowań wypłaconych pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony z opodatkowania.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł mówi się w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie do art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Zgodnie z przepisem art. 38 ust. 1 ww. ustawy, płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. la.

Stosownie do art. 39 ust. 1 ww. ustawy, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych – imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-11), z zastrzeżeniem ust. 5. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Z treści art. 42a ww. ustawy wynika, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Natomiast stosownie do art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 1aa, 7 i 8.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 108, z późn. zm.), z wyjątkiem:

  1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
  2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
  3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
  4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
  5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
  7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są tylko odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Powyżej przywołane przepisy wskazują, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Stosownie natomiast do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Nadmienić należy, w odniesieniu do ww. przepisu, że na gruncie wykładni stosowanej w prawie podatkowym przyjęło się, że przez określenie „inne” rozumie się odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim inne odszkodowania lub zadośćuczynienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, a także, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, jednakże koniecznym jest, aby te inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane były na mocy wyroku lub ugody sądowej.

W przedmiotowej sprawie przede wszystkim należy ustalić charakter świadczenia wypłaconego przez Wnioskodawcę, a w szczególności czy świadczenie to jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że z powodu powstałego sporu, były pracownik Spółki wniósł pozew przeciwko Wnioskodawcy o odszkodowanie i odprawę. Były pracownik Wnioskodawcy, jest osobą fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej. W wyniku wyroku z dnia 28 grudnia 2016 r. Sąd zasądził od Wnioskodawcy na rzecz powoda: odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty, oraz odprawę za rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty. Wnioskodawca wypłacił w lipcu 2017 r. na rzecz powoda zasądzone przez Sąd kwoty wraz z ustawowymi odsetkami, o których mowa powyżej. Sąd uznał, że wystąpiły przesłanki wskazane w art. 55 § 11 k.c. tzn. pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Podstawą wypłaty świadczenia odszkodowawczego był art. 55 § 11 k.p., a podstawą wypłaty odprawy: art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Odszkodowanie zostało przyznane z mocy prawa w związku z naruszeniem podstawowych obowiązków wobec pracownika. Kwota odsetek nie wynika z wyroku Sądu lecz z kodeksu cywilnego – są to odsetki ustawowe za opóźnienie – art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 300 k.p. Odsetki zarówno dotyczące odszkodowania jak i odprawy zostały zasądzone od dnia 1 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty (tzn. liczone po wezwaniu Spółki do zapłaty).

Kwestię zasad i podstawę do wypłaty odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 108, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 55 § 1 Kodeksu pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

Stosownie do art. 55 § 11 ww. Kodeksu, pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1, tj. bez wypowiedzenia, także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Przepis art. 52 § 2 stosuje się odpowiednio (art. 55 § 2 ww. Kodeksu). Rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn określonych w § 1 i 11 pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem (art. 55 § 3 ww. Kodeksu).

W myśl art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Zatem w przypadku odszkodowania zasądzonego na podstawie art. 55 § 11 Kodeksu pracy na rzecz pracownika Wnioskodawcy, mamy do czynienia z odszkodowaniem, którego zasady ustalania i wysokość wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. Kodeksu pracy. Ww. odszkodowanie nie wynika z zawartej umowy lub ugody, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest również odszkodowaniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy czyli nie jest to określona w prawie pracy odprawa ani odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę.

Wobec powyższego, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego, jak i powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że odszkodowanie przyznane przez Sąd na rzecz pracownika na podstawie art. 55 § 11 ustawy Kodeks pracy, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw oraz jednocześnie nie zostało wymienione w wyjątkach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a)-g) ustawy. Tym samym, w rozpatrywanej sprawie nie ma zastosowania zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące innego rodzaju odszkodowania niż wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca nie miał obowiązku pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconego byłemu pracownikowi odszkodowania.

W tej sytuacji stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie skutków podatkowych i obowiązków z tytułu wypłaconego odszkodowania jest nieprawidłowe z uwagi na błędnie podaną podstawę prawną. Jak wskazano wyżej wypłacone byłemu pracownikowi przez Wnioskodawcę odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie jak podał Wnioskodawca na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

Natomiast odnosząc się do przyznanej odprawy wskazać należy, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2016 r., poz. 1474, z późn. zm.) pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

  1. jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
  2. dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
  3. trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia, o którym mowa w ust. 1, przepis art. 36 § 11 Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio (art. 8 ust. 2 ww. ustawy). Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy (art. 8 ust. 3), zaś jej wysokość nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy (art. 8 ust. 4 ww. ustawy).

Zgodnie ze wskazanym powyżej przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Ze zwolnienia bowiem, korzystają jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu. Tym samym nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Zatem, biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz przepisy prawa należy uznać, że wypłacona przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi odprawa przyznana na podstawie art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, nie jest zwolniona od podatku, gdyż z mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) jest wyłączona spod zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odprawa pieniężna, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, wypłacana na podstawie tej ustawy stanowi dla byłego pracownika Wnioskodawcy przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy, albowiem podstawą jej wypłaty jest stosunek pracy. Natomiast Wnioskodawca jako płatnik zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zobowiązany jest do obliczenia i poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaconej byłemu pracownikowi odprawy. Wnioskodawca jako dokonujący wypłaty ww. odprawy ma obowiązek zgodnie z art. 31 ww. ustawy jako płatnik obliczyć, potracić i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy, a następnie powinien sporządzić i przesłać informację PIT-11 zgodnie z art. 39 ustawy.

Zatem w części dotyczącej skutków podatkowych i obowiązków z tytułu wypłaty odprawy stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania odsetek ustawowych od odszkodowania i odprawy, należy wskazać, że regulacje prawne dotyczące odsetek za zwłokę zawarte są w art. 481 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn.zm.). Przepis ten stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

W myśl art. 482 § 1 Kodeksu cywilnego, od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.

Zgodnie natomiast z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 1822, z późn. zm.), do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenie główne.

Zatem, nie można utożsamiać odsetek za zwłokę ze świadczeniem głównym. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem nie wykonania zobowiązań.

Potwierdza to orzecznictwo sądów, m.in. Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 24 stycznia 2008 r. sygn. akt II FSK 1629/06 stwierdził „(…) Odsetki należne w razie uchybienia przez dłużnika terminowi świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) należy traktować jako wynagrodzenie za przedłużone i pozbawione podstaw prawnych korzystanie z cudzego kapitału. Inaczej rzecz ujmując, jest to odszkodowanie za pozbawienie wierzyciela możliwości dysponowania kapitałem, a tym samym pozbawienie go spodziewanych z tego tytułu korzyści (np. przez korzystną lokatę) (…). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniono, że głównym motywem legislacyjnym uregulowania takiego jak w art. 481 § 1 K.c. jest uznanie, że wierzyciel ponosi przez opóźnienie co najmniej szkodę w postaci odsetek, na jakie mógłby ulokować otrzymaną w terminie sumę (wyrok z dnia 24 kwietnia 1997 r. sygn. akt II CKN 118/97, OSP 1998, Nr 1, poz. 3, z glosą A. Szpunara). Odsetki zatem są kompensatą tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej. Prowadzi to do konkluzji, że odsetki otrzymane na podstawie wyroku z tytułu opóźnienia dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) stanowią odszkodowanie dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono i jako takie nie są wolne od podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)”.

Powyższy pogląd w całej rozciągłości podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. który w wyroku z dnia 11 lipca 2013 r. sygn. akt I SA/G1 145/13, który dodał, że „w żadnej jednostce redakcyjnej przepisu art. 21 u.p.d.o.f. nie została zakodowana norma o charakterze szczególnym statuująca zwolnienie podatkowe obejmujące wyżej opisane odsetki za zwłokę. Normy takiej nie ma również w innych regulacjach wchodzących w skład systemu prawa obowiązującego. W przepisie art. 21 u.p.d.o.f. zostały natomiast zawarte zwolnienia podatkowe dotyczące innego rodzaju odsetek. Wynik wnioskowania a contrario wskazuje, że odsetki, które nie zostały wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, podlegają opodatkowaniu. Sąd wskazuje, że dokonując interpretacji należy mieć na względzie i tę okoliczność, że zwolnienia podatkowe stanowią odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, co powoduje, że niedopuszczalne byłoby poszerzanie zakresu zwolnień w drodze wykładni; w szczególności wbrew jednoznacznej woli ustawodawcy wyrażonej w przepisie.

Dodatkowo w wyroku z dnia 25 marca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2626/14, WSA w Warszawie zauważył, że, cyt. „To, że w świetle prawa cywilnego odsetki te wiążą się i zależą od zasadności roszczenia głównego, nie zmienia zupełnie odrębnego tytułu, z którego wywodzą się odsetki na gruncie podatkowym. Przychód odsetkowy Skarżącego ma swoje źródło nie w odszkodowaniu lub zadośćuczynieniu, lecz w spóźnieniu dłużnika w wypłacie tego odszkodowania i zadośćuczynienia.”

Powyższe potwierdza również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 grudnia 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2675/14, w którym sąd podkreślił, że „podzielić należy ocenę Ministra, iż skoro zasądzone odsetki nie są zwolnione z opodatkowania tylko z tego tytułu, że wykazują związek z kwotą zasadniczą (nie są właściwym odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem), to otwiera się kwestia ich ewentualnego zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy. Tak więc, gdyby nawet zasądzone odszkodowanie uznać za „…inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie…”, to zwolnienie z opodatkowania wykluczone byłoby dlatego, że odsetki musiałyby zostać potraktowane jako forma odszkodowania za bezprawne korzystanie z cudzego kapitału, czyli jako „…dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono;” (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b ustawy). W tej sytuacji skutek jest identyczny – brak zwolnienia odsetek od opodatkowania”.

Ponadto powyższe stanowisko potwierdzają także wyroki WSA w Łodzi z dnia 21 maja 2015 r. sygn. akt I SA/Łd 1234/14 oraz z dnia 20 września 2016 r. sygn. akt I SA/Łd 596/16, w którym to sąd wskazał, że „należy mieć na uwadze, że przepisy regulujące zwolnienia podatkowe powinny być interpretowane ściśle. Nie należy ich interpretować rozszerzająco. Skoro odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego nie są ani właściwym odszkodowaniem, ani zadośćuczynieniem, to nie mieszczą się w zakresie zwolnienia podatkowego. Dodatkowo można wskazać, że w tych wypadkach, gdy ustawodawca chciał zwolnić od opodatkowania także odsetki, to wyraźnie to zaznaczał, np. w art. 21 ust. 1 pkt 95 u.p.d.o.f.”.

Za słusznością stanowiska tut. organu, przemawia także uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach w wyroku z dnia 23 lutego 2017 r., sygn. akt I SA/GI 1161/16, w którym stwierdzono że „Rozpatrując kwestię charakteru prawnego roszczenia o odsetki należy opowiedzieć się za powszechnym jego traktowaniem jako roszczenia o świadczenie uboczne względem roszczenia o dług główny, zależne od niego i dzielące jego losy, określane mianem roszczenia akcesoryjnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 1992 r., III CZP 86/92, OSNC 1993, nr 1-2, poz. 17). Ich dochodzenie jest uprawnione tylko w razie zasadności dochodzenia długu głównego. Akcesoryjność dotyczy jednak tylko chwili powstania roszczenia o odsetki, później mają już one charakter samodzielny (samoistny) wobec roszczenia głównego i mogą być dochodzone oddzielnie, a nawet niezależnie od wytoczenia powództwa o roszczenie główne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2015 r., sygn. akt V CSK 231/14 i przywołany tam wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 1990 r., sygn. akt I PR 168/90; Lex nr 1652407). Zatem odsetki za opóźnienie mają względem kwoty zasadniczej odszkodowania charakter akcesoryjny, ale jako takie, nie są częścią składową odszkodowania zasadniczego gdyż opierają się na odrębnym stanie faktycznym i odrębnej podstawie materialnoprawnej (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia z dnia 15 kwietnia 1991 r. III CZP 21/91; OSNC z 1991 r., z. 10-12, poz. 121). Powyższa kwalifikacja stanowi argument przemawiający za możliwością odrębnego traktowania odsetek i należności głównej na gruncie prawa podatkowego.”

Co prawda orzecznictwo w omawianej kwestii nie było jednolite, jednakże wątpliwości co do podatkowej kwalifikacji odsetek zostały ostatecznie rozstrzygnięte przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów NSA z dnia 6 czerwca 2016 r., sygn. akt II FPS 2/16. Zapadła ona na tle stanu faktycznego dotyczącego odsetek od nieterminowej zapłaty ceny za zbyte akcje, jednakże ma ona zastosowanie do wszystkich sytuacji związanych z zapłatą odsetek od należności głównej, których skutków podatkowych nie przewidziano w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istota uchwały sprowadza się do twierdzenia, że czym innym jest świadczenie główne, a czym innym odsetki za opóźnienie w jego zapłacie, w związku z tym należy je rozliczać oddzielnie i zaliczyć do przychodów z innych źródeł, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W powyższej uchwale Sąd wskazał, że „odsetki za opóźnienie w zapłacie powstają z mocy ustawy, a nie czynności prawnej, a czynność prawna, zobowiązująca do spełnienia świadczenia w określonym terminie jest zdarzeniem jedynie pośrednio mającym wpływ na ich powstanie. Po powstaniu odsetki stają się długiem samodzielnym, niezależnym od długu głównego”.

Z przytoczonych powyżej uregulowań jasno wynika, że wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone.

Zwolnienie od podatku dochodowego wypłacanych odsetek przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy wyraźnie o tym stanowi (konkretnie odnosi się do odsetek).

Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ww. ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie. I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są:

  • pkt 52 – odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. Nr 156, poz. 776););
  • pkt 95 – odsetki z tytułu realizacji nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1;
  • pkt 119 – odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta;
  • pkt 130 – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a.

Skoro ustawodawca wyraźnie określa, że w tych przypadkach także odsetki od określonych przychodów wolne są od podatku dochodowego, natomiast w stosunku do innych kategorii przychodów zwolnionych od podatku o odsetkach związanych z tymi należnościami nie wspomina, należy uznać że jest to zabieg celowy.

Powołany powyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy stanowi, że wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

Z dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika więc, że omawianemu zwolnieniu podlegają odsetki, które spełniają równocześnie następujące warunki:

  1. świadczenia, od których odsetki są naliczane – zaliczone zostały do określonego źródła przychodu,
  2. przysługują z tytułu nieterminowej wypłaty tych świadczeń.

Zatem, odnosząc się do odsetek ustawowych od odprawy wskazać należy, że wypłacone przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi odsetki od odprawy, jako odsetki naliczone z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia mającego swe źródło w stosunku pracy, wypłacone za okres od dnia wymagalności roszczenia do dnia zapłaty, podlegają zwolnieniu przedmiotowemu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Wnioskodawca nie był zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconych odsetek od odprawy.

Stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej skutków podatkowych i obowiązków z tytułu wypłaty odsetek od odprawy jest prawidłowe.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy, należy stwierdzić, że przychód byłego pracownika z tytułu odszkodowania zasądzonego wyrokiem Sądu z powodu rozwiązania umowy o pracę na mocy art. 55 § 11 Kodeksu pracy, nie stanowi wynagrodzenia za pracę, ale jako mające swe źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunkiem pracy, mieści się w definicji przychodów ze stosunku pracy, określonej w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwalifikuje się do świadczeń, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednocześnie z brzemienia art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przedmiotowe zwolnienie od podatku zastosowanie znajdzie nie tylko do odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzenia, ale również z tytułu nieterminowej wypłaty innych świadczeń, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wobec powyższego przepis art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy w określonej sytuacji może mieć zastosowanie również do odsetek od odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę. Chodzi tu jednak wyłącznie o odsetki naliczone od momentu uprawomocnienia się wyroku sądu przyznającego to odszkodowanie do dnia zapłaty zasądzonego odszkodowania, bowiem to od tego dnia świadczeniodawca jest zobowiązany do przekazania świadczenia tytułem odszkodowania. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 95 cyt. ustawy ma bowiem zastosowanie w sytuacji gdy – od momentu zawarcia umowy, ugody lub uprawomocnienia się wyroku sądu – zobowiązany spóźni się z wypłatą świadczenia na rzecz poszkodowanego.

Przedmiotowe zwolnienie nie ma natomiast zastosowania do odsetek naliczonych od odszkodowania przed datą uprawomocnienia się orzeczenia sądu w sprawie i w konsekwencji podlegają one opodatkowaniu jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, na ogólnych zasadach według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z tych względów, w stosunku do odsetek naliczonych od momentu uprawomocnienia się wyroku Sądu przyznającego odszkodowanie do dnia zapłaty zasądzonego odszkodowania zastosowanie znajdzie art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy. Wnioskodawca nie był zobowiązany do pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconych odsetek od odszkodowania korzystających ze zwolnienia przedmiotowego.

W stosunku do wypłaconych przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi odsetek naliczonych od odszkodowania przed datą uprawomocnienia się orzeczenia Sądu, które jako przychód z innych źródeł podlegają opodatkowaniu, Wnioskodawca nie ma obowiązku pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tego tytułu, natomiast na Wnioskodawcy ciąży obowiązek sporządzenia i złożenia informacji PIT-8C.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej skutków podatkowych i obowiązków z tytułu wypłaty odsetek od odszkodowania jest nieprawidłowe, bowiem jak wskazano powyżej, przychodem z innych źródeł podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest tylko kwota odsetek od odszkodowania naliczonych przed datą uprawomocnienia się wyroku Sądu i w tym przypadku Wnioskodawca ma obowiązek wystawienia byłemu pracownikowi PIT-8C, natomiast kwota odsetek od odszkodowania naliczonych od momentu uprawomocnienia się wyroku Sądu, jest zwolniona z opodatkowania i na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy w związku z tym na Wnioskodawcy nie ciążą obowiązki płatnika i informacyjne z tytułu wypłaty tych odsetek.

Reasumując, zasądzone w wyroku Sądu odszkodowanie w związku z wystąpieniem przesłanki wskazanej w art. 55 § 11 Kodeksu pracy, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. ustawy Kodeks pracy. Wnioskodawca nie ma obowiązku sporządzenia informacji PIT-11. Zasądzona w wyroku Sądu i wypłacona przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi odprawa na podstawie art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, nie korzysta z powyższego zwolnienia, ponieważ podlega wyłączeniu spod tego zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) i tym samym stanowi ona przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy. Wnioskodawca wypełniając obowiązki płatnika wynikające z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zobowiązany jest do obliczenia i poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tego tytułu. Zasądzone wyrokiem Sądu i wypłacone przez Wnioskodawcę ustawowe odsetki od odprawy oraz ustawowe odsetki od odszkodowania naliczone od momentu uprawomocnienia się wyroku Sądu przyznającego odszkodowanie do dnia zapłaty zasądzonego odszkodowania korzystają ze zwolnienia z opodatkowania stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy. Wnioskodawca nie był zobowiązany do pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconych odsetek od odprawy oraz wypłaconych odsetek od odszkodowania korzystających ze zwolnienia przedmiotowego. Natomiast w przypadku wypłaty przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi ustawowych odsetek od odszkodowania naliczonych przed przed datą uprawomocnienia się orzeczenia Sądu, stanowią dla byłego pracownika przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy i tym samym Wnioskodawca nie ma obowiązku pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. W wyniku dokonanej wypłaty ww. odsetek na Wnioskodawcy ciążą obowiązki wynikające z art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo zauważyć należy, że Wnioskodawca w uzupełnieniu z dnia 28 listopada 2017 r. doprecyzował stan faktyczny wskazując, że: „Tak, Sąd uznał, że wystąpiły przesłanki wskazane w art. 55 § 11 k.c. tzn. pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika”. Mając jednak na uwadze opis stanu faktycznego tut. organ uznał, że Wnioskodawca miał na uwadze „ art. 55 § 11 k.p.” (art. 55 § 11 Kodeksu pracy). Powyższe potraktowano jako oczywistą omyłkę pisarską.

Należy wskazać, ze zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego).

Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/

Wyroki / Interpretacje / Stanowiska dla Kadr i Płac

Zostaw komentarz