Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 9-01-2019 r. – DI/100000/43/1280/2018

Odszkodowania dla pracowników a składki ZUS. Kwota wypłacona za brak oferty ponownego zatrudnienia podlega oskładkowaniu

UZASADNIENIE

W dniu 21 listopada 2018 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 grudnia 2018 r. doręczonym dna 18 grudnia 2018 r.
Wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 1949 ) tj.; w zakresie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne odszkodowania, które zostanie wypłacone przez Oddział Spółki Wnioskodawcy (Płatnik) na podstawie Porozumienia z tytułu rozwiązania umowy o pracę i braku gwarancji zatrudnienia pracowniczego w okresie gwarantowanego zatrudnienia.

Wnioskodawca informuje, że ponieważ uprawniona do złożenia wniosku jest Spółka, jako przedsiębiorca wniosek dotyczy płatnika składek czyli oddziału wyodrębnionego w ramach Spółki.
Opisując zdarzenie przyszłe wnioskodawca wskazuje, że na podstawie umowy o pracę z dnia 10.12.2010 r., Płatnik zatrudniał do dnia 30.06.2016 r. pracownika (Pracownik). Umowa o pracę została rozwiązana na mocy zawartego w dniu 01.06.2016 r. porozumienia stron.

Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w związku z zatrudnieniem Pracownika u kolejnego pracodawcy (Kolejny Pracodawca) co zostało opisane w porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę.
Wnioskodawca wyjaśnia, że wnioskodawca ( konsekwentnie jego oddziały) oraz Kolejny Pracodawca należą do (…)

W dacie zawierania porozumienia rozwiązującego umowę o pracę była to (…)

Wskutek sprzedaży aktywów francuskiej zmianie uległa nazwa na i konsekwentnie zmianie uległa nazwa Oddziału Spółki – wnioskodawcy jako pracodawcy i płatnika składek.

Zatrudnienie u Kolejnego Pracodawcy nastąpiło w związku z powołaniem Pracownika do pełnienia funkcji Członka Zarządu.

W porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę Płatnik zobowiązał się m.in.:

a) nie później niż w terminie 7 dni od daty rozwiązania umowy Pracownika z Kolejnym Pracodawcą złożyć ofertę ponownego zatrudnienia Pracownika na określonych w porozumieniu warunkach .
b) zobowiązanie do złożenia oferty wygasa z dniem 31.05.2022 roku.
c) w przypadku nie wykonania przez wnioskodawcę zobowiązania do zaoferowanego Pracownikowi ponownego zatrudnienia na określonych warunkach oraz we wskazanym terminie albo złożenia oferty na warunkach odmiennych od opisanych powyżej Płatnik zapłaci Pracownikowi odszkodowanie w wysokości równej sumie 12 krotności miesięcznego wynagrodzenia brutto liczonego jak ekwiwalent za urlop. Odszkodowanie zostanie wypłacone w terminie 30 dni od dnia upływu terminu złożenia oferty.

Umowa o pracę jaka łączyła Pracownika z Kolejnym Pracodawcą uległa rozwiązaniu na mocy porozumienia stron z dniem 31.07.2018 roku.

Płatnik nie wywiązał się z zawartych w porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę zobowiązań ( opisanych w lit: a,b,c powyżej) i podpisał z Pracownikiem w dniu 09.05.2018 roku porozumienie, w którym zobowiązał się do wypłaty kwoty odszkodowania w wysokości równej sumie 12 krotności miesięcznego wynagrodzenia brutto liczonego jak ekwiwalent za urlop w terminie do 30 sierpnia 2018 roku.

Wnioskodawca oświadcza, że odszkodowanie, o którym mowa we wniosku wypłacane jest byłemu pracownikowi. Odszkodowanie kwalifikuje się do przychodu osiąganego przez pracowników w rozumieniu ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (…).

Wnioskodawca kieruje pytanie czy w sytuacji, gdy Płatnik wypłaci odszkodowanie na podstawie ww .wymienionych porozumień (porozumienie rozwiązujące umowę o pracę oraz porozumienie ustalające zasady wypłaty odszkodowania) wartość tego odszkodowania należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne Pracownika.
Wnioskodawca wskazuje, iż jego zdaniem w sytuacji, gdy Pracownikowi wypłacone zostanie odszkodowanie z tytułu niezapewnienia dalszego zatrudnienia we wskazanym okresie – po ustaniu zatrudnienia u Kolejnego Pracodawcy przy czym odszkodowanie to jest zagwarantowane w porozumieniu określającym warunki rozwiązania umowy o pracę jaka łączyła Płatnika z Pracownikiem – odszkodowania nie należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika.

Zdaniem wnioskodawcy w omawianym przypadku świadczenie odszkodowawcze ma na celu zrekompensowanie rozwiązania umowy o pracę i tym samym kwalifikuje się do zaliczenia do odszkodowania wypłacanego z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Wnioskodawca uzasadnia, że myśl art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9} ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczenia społecznego.

Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne został z kolei uregulowany ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotne] finansowanych ze środków publicznych (…) zgodnie z którą, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne co do zasady stosuje się przepisy określające tę podstawę odnośnie do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego.

Powyższe oznacza, że w przypadku ustalenia, iż wartość danego świadczenia powinna zostać włączona do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, należy uwzględnić ją także przy obliczaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne (lub a contrario, wyłączyć z podstawy wymiaru składek).
W analizowanym przypadku:
a) Pracownik do dnia 31.07.2018 roku pozostawał w zatrudnieniu u Kolejnego Pracodawcy, które zatrudnienie zostało poprzedzone rozwiązaniem z Płatnikiem umowy o pracę z dnia 10.12.2010 roku.
b) Pracownik w rozwiązującym umowę o pracę porozumieniu z dnia 01.07.2016 r. uzyskał od Płatnika gwarancję iż w przypadku rozwiązania umowy z Kolejnym Pracodawcą Płatnik zobowiązany będzie do złożenia oferty ponownego zatrudnienia na zasadach w tymże Porozumieniu określonych albo do zapłaty odszkodowania.
c) Z uwagi na fakt, iż po rozwiązaniu umowy z Kolejnym Pracodawcą Pracownikowi nie zaproponowano zatrudnienia, Płatnik w porozumieniu z dnia 09.05.2018 roku zobowiązał się do wypłaty uzgodnionego w porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę odszkodowania.

W ocenie Wnioskodawcy odszkodowanie o jakim mowa w porozumieniach nie podlega oskładkowaniu składkami ZUS zgodnie z postanowieniami § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 1949), który stanowi:
Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. Konsekwentnie zdaniem wnioskodawcy, nie należy opłacać składki zdrowotnej. Wnioskodawca wskazuje, że nie zidentyfikował interpretacji, która mogłaby znaleźć zastosowanie do stanu faktycznego.

W ocenie wnioskodawcy bezspornie odszkodowanie jakie Płatnik wypłaci na podstawie zawartych porozumień kwalifikuje się do zaliczenia do odszkodowania wypłaconego z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Ustawodawca nie przewidział w tym zakresie żadnych dodatkowych przesłanek jakie muszą zostać spełnione aby móc zakwalifikować wypłacone świadczenie do tego typu odszkodowań. Regulacja ta pojmuje przy tym szeroko „rozwiązanie umowy o pracę” nie wskazując w jaki sposób ma dojść do rozwiązania umowy o pracę, w jakim terminie i na jakich warunkach jak też w szczególności nie reguluje kwestii w jakim terminie winno dojść do wypłaty odszkodowania lub też ziszczenia się warunków wypłaty odszkodowania { np. po ustaniu zatrudnienia).

W omawianym przypadku doszło bezspornie do rozwiązania umowy o pracę z Płatnikiem a następnie – po ustaniu zatrudnienia u Kolejnego Pracodawcy nie doszło do utrzymania zatrudnienia w okresie w którym Płatnik gwarantował to zatrudnienie. Świadczenie odszkodowawcze ma zatem na celu zrekompensowanie rozwiązania umowy o pracę w szerokim tego pojęcia (rozwiązanie) znaczeniu.

Niniejszym fakt uzgodnienia w porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę odszkodowania należnego Pracownikowi z racji tej, iż Płatnik po ustaniu zatrudnienia u Kolejnego Pracodawcy, do którego przechodził Pracownik po ustaniu zatrudnienia u Płatnika – oznacza, iż Płatnik przyjął na siebie zobowiązanie zapłaty odszkodowania mającego na celu rekompensatę rozwiązania umowy o pracę.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy wypłata odszkodowania rekompensującego pracownikowi Płatnika rozwiązanie stosunku pracy podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 14 grudnia 2018 r. doręczonym dnia 18 grudnia 2018 r. wnioskodawca wskazał, że odszkodowanie, jakie wypłaci płatnik to odszkodowanie wypłacane w związku z brakiem oferty ponownego zatrudnienia na określonych warunkach.

Odszkodowanie, o którym mowa we wniosku będzie stanowić przychód w rozumieniu ustawy dnia 26.07.1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (…) osiągany przez pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w Jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych I Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.
Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców uznać należy za nieprawidłowe.
Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art.20 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy 2 wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (…), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią zgodnie z §2 ust.1 pkt 3 ww. rozporządzenia odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Powyższe wyłączenie określonych należności, jako niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zostało skonstruowane w sposób ogólny, bez wskazywania konkretnych przepisów prawa pracy, przyznających określone prawo do takich świadczeń. Jedynie przykładowo wymieniono, że chodzi o odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę, rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu wypowiedzenia, czy wreszcie niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. W związku z powyższym przyjmuje Się, że katalog świadczeń wyłączonych z podstawy wymiaru składek zawartych w komentowanym przepisie ma charakter otwarty, a powyższe wyłączenie nie dotyczy tylko odpraw czy odszkodowań przysługujących na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących, ale również wynikających z porozumień negocjowanych ze związkami zawodowymi na poziomie zakładu pracy lub indywidualnych porozumień zawieranych ze zwalnianymi pracownikami w ramach obowiązującej zasady swobody umów, która to zasada w prawie pracy oznacza dopuszczalność regulowania w umowie wszystkich innych spraw, jeśli nie pogarsza to sytuacji pracownika w porównaniu z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Przywołany przepis § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia znajduje jednak zastosowanie jedynie w przypadku, gdy wypłata odszkodowania pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy.

Jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę świadczenia, winno być ustanie zatrudnienia. Oznacza to, iż tego typu świadczenie nie może być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach, niż pozostających w ścisłym związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Fakt, iż wypłata świadczenia następuje na podstawie np. porozumienia między pracodawcą a pracownikiem nie wyklucza zastosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia.

W niniejszej sprawie zasadnicze znaczenie należy przypisać oświadczeniu wnioskodawcy, że odszkodowanie, jakie wypłaci płatnik to odszkodowanie wypłacane w związku z brakiem oferty ponownego zatrudnienia na określonych warunkach. Co istotne, oświadczenie zostało zawarte w piśmie wnioskodawcy stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 6 grudnia 2018 r., w którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych skierował do wnioskodawcy pytanie czy odszkodowanie, jakie płatnik wypłaci na podstawie zawartych porozumień kwalifikuje się do zaliczenia do odszkodowania wypłaconego z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy (czy wypłata odszkodowania pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy) czy też jest to jedynie odszkodowanie wypłacane nie w związku z rozwiązaniem umowy o pracy, lecz w związku z brakiem oferty ponownego zatrudnienia na określonych warunkach.

Podsumowując, odszkodowanie wypłacane w związku z brakiem oferty ponownego zatrudnienia na określonych warunkach, nie będzie korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, bowiem nie pozostaje w bezpośrednim związku z rozwiązaniem stosunku pracy, lecz wynika z niemożności zawarcia kolejnej umowy o pracę.

Jednocześnie z art.81 ust.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (…) wynika, że do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe będzie miało zastosowanie również do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, że wydając niniejszą interpretację nie posiada uprawnienia do weryfikowania opisanych przez wnioskodawcę zdarzeń przyszłych i oceniania działań, które zamierza podjąć wnioskodawca pod kątem ich zgodności z prawem, lecz dokonuje oceny jedynie stanowiska wnioskodawcy – przyjętego przez wnioskodawcę rozumienia treści § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

źródło: https://bip.zus.pl