Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 09-04-2018 r. – 0115-KDIT2-2.4011.67.2018.1.ŁS

Zwrot kosztów zakupu imiennego biletu sieciowego wypłacany przez Wnioskodawcę pracownikom socjalnym (..) stanowi w całości dla tych pracowników przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT

UZASADNIENIE

W dniu 9 lutego 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu kosztów przejazdów pracowników.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca nie dysponuje własnym środkiem transportu. W celu realizacji zadań statutowych zatrudnia pracowników wykonujących pracę w terenie. Są to: pracownicy socjalni, asystenci rodzin, koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, gońcy. Miejscem pracy tych pracowników jest teren miasta, zaś miejscem wykonywania czynności zawodowych jest miejsce zamieszkania lub pobytu podopiecznych lub siedziba Wnioskodawcy. Obowiązek ponoszenia przez zakład pracy kosztów dojazdów tych pracowników do podopiecznych (jako obowiązek pracodawcy wyposażenia pracownika w narzędzia i materiały niezbędne do prawidłowego wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku pracy) wynika z postanowień Kodeksu Pracy oraz Regulaminu Pracy Wnioskodawcy. Ponadto z zapisów art. 121 ust. 3c ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz. U. z 2017 r., poz. 1769) wynika, że pracownikowi socjalnemu, do którego obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku lub przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, przysługuje zwrot kosztów przejazdów z miejsca pracy do miejsc wykonywania przez niego czynności zawodowych, w przypadku braku możliwości zapewnienia dojazdu środkami pozostającymi w dyspozycji zatrudniającego go pracodawcy. Pracodawca zwraca pracownikom świadczącym pracę w terenie w całości koszty zakupionego przez nich imiennego biletu sieciowego ważnego przez wszystkie dni miesiąca przy czym zwrot kosztów dojazdu z miejsca pracy do miejsca wykonywania czynności zawodowych stanowi 70% kosztów zakupu imiennego biletu sieciowego. Pracownik przedkłada pracodawcy fakturę za zakupiony przez siebie imienny bilet sieciowy. W związku z tym, że pracownik będzie miał prawo wykorzystywać zakupiony przez siebie bilet sieciowy ważny we wszystkie dni miesiąca również do celów prywatnych kwota stanowiąca 30% wartości biletu stanowić będzie przychód pracownika podlegający opodatkowaniu. Zwrot kosztów dojazdu nie będzie przysługiwał w przypadku nieobecności uprawnionego pracownika w pracy w ciągu całego miesiąca kalendarzowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy zwrot kosztów przejazdu z miejsca pracy do miejsca wykonywania czynności służbowych ustalony w wysokości 70% wartości imiennego biletu sieciowego będzie przychodem pracownika?

Jeżeli tak, to czy przychód ten będzie korzystał ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust.1 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zwrot kosztów przejazdów służbowych ustalony w wysokości 70% wartości imiennego biletu sieciowego nie będzie stanowił przychodu ze stosunku pracy o którym mowa w art. 12 ust. 1 z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200 ze zm.) a tym samym nie będzie podlegał opodatkowaniu. Zwrot ten nie będzie przynosił wskazanym pracownikom korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia poniesionych wydatków. Gdyby nie wykonywanie obowiązków służbowych na terenie miasta i konieczność korzystania z komunikacji miejskiej pracownicy tacy nie mieliby powodu do ponoszenia kosztów zakupu imiennego biletu sieciowego. Tak ustalony zwrot poniesionych kosztów powinien być traktowany jako wyrównanie stanu majątkowego pracownika na skutek wcześniej poniesionego wydatku, ale nie w interesie pracownika tylko pracodawcy. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. K 7/13, za przychód pracownika może być uznane tylko takie świadczenie, które zostało spełnione za jego zgodą i w jego interesie, a nie w interesie pracodawcy. Świadczenie takie powinno przynieść korzyść pracownikowi w postaci powiększenia jego aktywów lub uniknięcia wydatku, a korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi. Świadczenia uzyskiwane od pracodawcy, niezależnie od tego, czy są dokonywane w formie pieniężnej czy w formie świadczenia rzeczowego lub usług, aby podlegały opodatkowaniu, muszą prowadzić do pojawienia się po stronie pracownika dochodu, czyli korzyści majątkowej. Także Naczelny Sąd Administracyjny, m.in. w wyroku z dnia 17 maja 2017 r. sygn. II FSK 1132/15 wyrażał stanowisko, że opłacone przez pracodawcę przejazdy w godzinach pracy, a także zwrot kosztów wyżywienia i dojazdu do pracy, nie są przychodami pracownika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać od pracodawcy. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Z kolei w myśl art. 21 ust. 1 pkt 13 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są ekwiwalenty pieniężne za używane przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące ich własność.

Podkreślić należy, że zwolnienie wypłacanego świadczenia z opodatkowania wystąpi gdy spełnione będą łącznie następujące przesłanki:

1. ekwiwalent musi być wypłacony w pieniądzu,
2. kwota ekwiwalentu powinna odpowiadać poniesionym przez pracownika wydatkom, to znaczy musi zachodzić racjonalny związek pomiędzy kwotą wypłaconą pracownikowi a wartością używanych dla celów pracodawcy narzędzi, materiałów lub sprzętu należących do pracownika oraz stopniem zużycia rzeczy dokonanego w trakcie tego używania,
3. narzędzia, materiały lub sprzęt muszą stanowić własność pracownika,
4. narzędzia, materiały lub sprzęt należące do pracownika muszą być wykorzystywane przy wykonywaniu pracy na rzecz pracodawcy.

Przy czym z definicji zawartych w słownikach języka polskiego wynika, że:

1. „narzędzie” to urządzenie proste lub złożone umożliwiające wykonywanie jakiejś czynności lub pracy; przyrząd, instrument;
2. „materiał” to to, z czego wytwarzane są przedmioty, tworzywo, substancja, artykuł, produkt;
3. „sprzęt” to przedmioty użytkowe, maszyny, urządzenia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nie dysponuje własnym środkiem transportu. W celu realizacji zadań statutowych zatrudnia pracowników wykonujących pracę w terenie. Są to: pracownicy socjalni, asystenci rodzin, koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, gońcy. Miejscem pracy tych pracowników jest teren miasta, zaś miejscem wykonywania czynności zawodowych jest miejsce zamieszkania lub pobytu podopiecznych lub siedziba Wnioskodawcy. Obowiązek ponoszenia przez zakład pracy kosztów dojazdów tych pracowników do podopiecznych (jako obowiązek pracodawcy wyposażenia pracownika w narzędzia i materiały niezbędne do prawidłowego wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku pracy) wynika z postanowień Kodeksu Pracy oraz Regulaminu Pracy Wnioskodawcy. Ponadto z zapisów art. 121 ust. 3c ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej wynika, że pracownikowi socjalnemu, do którego obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku lub przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, przysługuje zwrot kosztów przejazdów z miejsca pracy do miejsc wykonywania przez niego czynności zawodowych, w przypadku braku możliwości zapewnienia dojazdu środkami pozostającymi w dyspozycji zatrudniającego go pracodawcy. Pracodawca zwraca pracownikom świadczącym pracę w terenie w całości koszty zakupionego przez nich imiennego biletu sieciowego ważnego przez wszystkie dni miesiąca przy czym zwrot kosztów dojazdu z miejsca pracy do miejsca wykonywania czynności zawodowych stanowi 70% kosztów zakupu imiennego biletu sieciowego. Pracownik przedkłada pracodawcy fakturę za zakupiony przez siebie imienny bilet sieciowy. W związku z tym, że pracownik będzie miał prawo wykorzystywać zakupiony przez siebie bilet sieciowy ważny we wszystkie dni miesiąca również do celów prywatnych kwota stanowiąca 30% wartości biletu stanowić będzie przychód pracownika podlegający opodatkowaniu. Zwrot kosztów dojazdu nie będzie przysługiwał w przypadku nieobecności uprawnionego pracownika w pracy w ciągu całego miesiąca kalendarzowego.

Mając na uwadze powyższe przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że zwrot kosztów zakupu imiennego biletu sieciowego wypłacany przez Wnioskodawcę pracownikom socjalnym, asystentom rodzin, koordynatorom rodzinnej pieczy zastępczej, gońcom stanowi w całości dla tych pracowników przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponieważ ww. zwrot związany jest z wykorzystywaniem przez pracownika celem przejazdów o charakterze służbowym zakupionego imiennego biletu sieciowego uprawniającego do korzystania z komunikacji miejskiej (publicznej) a nie z używaniem własnych narzędzi, materiałów czy sprzętu w znaczeniu powyżej przedstawionym ­ zwrot przez pracodawcę kosztów zakupu imiennego biletu sieciowego, stanowiący rekompensatę poniesionych kosztów z tytułu dojazdu z miejsca pracy do miejsca wykonywania czynności zawodowych, nie stanowi ekwiwalentu w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać również należy, że świadczenie wypłacane przez Wnioskodawcę nie zostało objęte również jakimkolwiek innym zwolnieniem przedmiotowym ujętym w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Gdyby racjonalny ustawodawca chciał wyłączyć tego rodzaju świadczenia z opodatkowania ująłby odpowiedni zapis w ustawie analogicznie do zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 23b, art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) czy art. 21 ust. 1 pkt 112 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że Wnioskodawca jako płatnik będzie obowiązany do obliczenia, pobrania i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy z ww. tytułu.

W tym miejscu wskazać również należy, że powołany przez Wnioskodawcę wyrok z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt. K 7/13 Trybunału Konstytucyjnego dotyczy wyłącznie nieodpłatnych świadczeń, zatem nie może mieć zastosowania do świadczeń pieniężnych. Należy zwrócić uwagę, że orzeczenie to zapadło na wniosek (…) o zbadanie zgodności z art. 2 i art. 217 Konstytucji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2-2b) w zakresie, w jakim przewidują opodatkowanie wszelkich świadczeń: 1) które pracownik może potencjalnie otrzymać w związku z pozostawaniem w stosunku pracy, 2) które są ściśle związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez pracodawcę, 3) których wartości nie da się wyliczyć w zgodzie z metodologią wskazaną w wymienionej ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego stosowanie tez zawartych w tym wyroku do świadczeń o charakterze pieniężnym otrzymywanych przez pracownika nie jest więc uzasadnione.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo, odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku wskazać należy, że dotyczy on konkretnej, indywidualnej sprawy w określonym stanie faktycznym i tylko w niej jest wiążący. Dlatego, stosownie do art. 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), wyroki sądów nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego interpretację indywidualną.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/