Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 06-03-2018 r. – 0113-KDIPT3.4011.8.2018.2.SK

Obowiązki płatnika w związku z wypłaconym odszkodowaniem na rzecz byłego pracownika.

UZASADNIENIE

W dniu 4 stycznia 2018 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 1 lutego 2018 r., nr 0113 KDIPT3.4011.8.2018.1.SK, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ww. ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 2 lutego 2018 r. (data doręczenia 6 lutego 2018 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 9 lutego 2018 r. (data wpływu 19 lutego 2018 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 13 lutego 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej: „Szpital”) jest Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej. Szpital posiada wyodrębnione komórki organizacyjne w ramach swojej działalności. W okresie od dnia 12 kwietnia 2012 r. do dnia 31 lipca 2016 r. Szpital zatrudniał pracownika na stanowisku zastępcy dyrektora ds. ekonomicznych. Ostatnie wynagrodzenie z tego tytułu wskazany pracownik otrzymał w wysokości 8 519 zł 35 gr. Stosunek pracy łączący strony rozwiązał się za wypowiedzeniem dokonanym przez Wnioskodawcę, a jako przyczynę tej decyzji wskazano brak inicjatywy w podejmowaniu działań mających na celu poprawę sytuacji finansowej Szpitala, jak również brak należytego planowania finansów poszczególnych komórek organizacyjnych zmierzających do poprawy sytuacji ekonomicznej Szpitala.

Pracownik odwołał się do Sądu Pracy od wskazanego wypowiedzenia i domagał się uznania wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne ewentualnie zasądzenie na jego rzecz od pracodawcy odszkodowania w wysokości 30 450 zł z tytułu naruszającego przepisy prawa pracy wypowiedzenia. Następnie, na rozprawie w dniu 6 maja 2016 r. w sprawie strony zawarły ugodę, w ramach której Szpital zobowiązał się do zapłacenia na rzecz byłego pracownika w terminie do dnia 31 maja 2016 r. kwoty 15 000 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. W dniu 24 maja 2016 r. Szpital przekazał pracownikowi kwotę 12 300 zł tytułem kwoty odszkodowania wynikającego z treści ugody, a zatem w wysokości pomniejszonej o naliczoną i pobraną zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. W ugodzie zawartej przed sądem w sprawie nie zawarto zapisu, że wysokość lub zasady ustalania wskazanego w niej odszkodowania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub wynikają z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.).

Następnie, w dniu 2 czerwca 2016 r. pracownik skierował do Szpitala pismo, w którym zażądał wypłaty całej kwoty wskazanej w treści ugody, tj. odszkodowania w wysokości 15 000 zł. Szpital w odpowiedzi na powyższe, odpowiedział pracownikowi w stosownym piśmie, że wypłacone mu odszkodowanie wynikające z treści ugody sądowej nie korzysta ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem wypłacona kwota ma zrekompensować utracone korzyści.

W dniu 14 czerwca 2016 r. Szpital przekazał do Urzędu Skarbowego kwotę 2 700 zł tytułem pobranego podatku dochodowego od świadczenia wypłaconego pracownikowi. Następnie, w dniu 24 sierpnia 2016 r. pełnomocnik pracownika złożył do Komornika Sądowego wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko Szpitalowi co do kwoty 2 300 zł i taka egzekucja została wszczęta. Kwota tytułem realizacji zajęcia wierzytelności została przekazana na konto Komornika Sądowego. W związku z powyższym, Szpital skierował do Sądu Rejonowego IV Wydział Pracy w … powództwo w przedmiocie pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci ugody sądowej zawartej przed Sądem Rejonowym w …, z wnioskiem o zawieszenie postępowania egzekucyjnego.

Sąd Rejonowy nie rozpoznał wniosku o zawieszenie postępowania i wyrokiem z dnia 23 listopada 2017 r., nie uwzględnił również powództwa i oddalił je w całości uznając w istocie, że każda kwota z ugody zawartej przed Sądem Pracy korzysta ze zwolnienia od podatku. W uzasadnieniu przedmiotowego wyroku (w konkluzji) Sąd Rejonowy wskazał, że odszkodowanie określone w ugodzie jako „odszkodowanie w zw. z rozwiązaniem stosunku pracy” jest przewidziane w treści art. 45 § 1 Kodeksu pracy, „który to przepis stanowi, że w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, Sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach lub o odszkodowaniu”, a zatem zdaniem Sądu Rejonowego „odszkodowanie w wysokości 15 000 zł uzgodnione przez strony w ugodzie sądowej w sprawie jest odszkodowaniem, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy, a więc korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego w myśl wskazanych wyżej i analizowanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.” W tym miejscu należy podkreślić, że stanowisko Szpitala w zakresie odprowadzenia podatku zostało uznane przez organy skarbowe jako prawidłowe w ramach złożonej do akt postępowania interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 26 września 2016 r. (sygn. 1061-IPTPB4.4511.116.2016.2.SK; dalej jako „Interpretacja”), dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłaconym odszkodowaniem na rzecz innego byłego pracownika w analogicznym stanie faktycznym. W ramach stanu będącego przedmiotem wydania interpretacji, Szpital na mocy zawartej w dniu 10 czerwca 2016 r. ugody sądowej, zobowiązał się do zapłaty na rzecz byłego pracownika kwoty 6 000 zł tytułem odszkodowania, w związku z rozwiązaniem z pracownikiem stosunku pracy. Szpital wypłacił byłemu pracownikowi świadczenie w łącznej wysokości 4 920 zł zamiast wskazanej w ugodzie kwoty 6 000 zł, bowiem przyjął, że kwota wskazana w ugodzie sądowej stanowi kwotę brutto, od której należało naliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy i które to czynności zostały wykonane przez Szpital. Organ podatkowy wskazał na prawidłowość podjętych przez Szpital czynności, jak również na fakt, że wypłacone odszkodowanie nie będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b ustawy podatkowej. Z powyższego wynika zatem, że stan faktyczny opisany w powyższej interpretacji jest niemalże tożsamy do stanu faktycznego w niniejszej sprawie (różnica wyrażała się wyłącznie w wysokości kwoty) i dotyczy tych samych zagadnień prawnych.

Wobec powstałego sporu co do wysokości kwoty należnej do wypłaty pracownikowi, tj. czy kwota należna jest kwotą netto czy brutto, niezbędne stało się zwrócenie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w niniejszej sprawie.

W piśmie z dnia 9 lutego 2018 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca dodał, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło za wypowiedzeniem umowy zawartej na czas nieokreślony przez pracodawcę na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy z dniem 31 lipca 2016 r. W ugodzie zawartej w dniu 6 maja 2016 r. pracownik oświadczył, że treść ugody wyczerpuje całe jego roszczenie wobec pozwanego pracodawcy objęte pozwem. W wyniku zawartej ugody sądowej doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem. Z treści ugody zawartej w dniu 6 maja 2016 r. wynikało wprost, że pozwany Szpital wypłaci powodowi (byłemu pracownikowi) kwotę 15 000 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Sąd nie stwierdził naruszenia przepisów prawa traktujących o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Podstawę prawną wypłaty na rzecz byłego pracownika dochodzonego przez niego odszkodowania stanowiła treść zawartej ugody. Wypłacone świadczenie miało na celu rekompensować pracownikowi Wnioskodawcy utracone przez niego w wyniku rozwiązania umowy o pracę spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

1. Czy w świetle obowiązujących przepisów podatkowych, a zwłaszcza art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), a także art. 31 tej ustawy w zw. z art. 8 i art. 30 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z poźn. zm.), Wnioskodawca zobowiązany jest naliczyć, pobrać i odprowadzić podatek dochodowy od kwoty 15 000 zł, wynikającej z ugody zawartej z pracownikiem, a zatem czy wypłata kwoty w wysokości 12 300 zł nastąpiła w sposób prawidłowy, czy też kwota ta korzysta ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym Wnioskodawca powinien był wypłacić kwotę w pełnej wysokości wynikającej z ugody zawartej w sprawie?
2. Czy w świetle zaistniałego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów podatkowych, w tym zwłaszcza w świetle art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), a także art. 31 tej ustawy w zw. z art. 8 i art. 30 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), Wnioskodawca ma obowiązek naliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy pomimo, że pracownik nie jest już pracownikiem Szpitala oraz zobowiązany będzie sporządzić informację, o której mowa w art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?
3. Czy mając na uwadze zaistniały stan faktyczny oraz brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), odszkodowanie wypłacone byłemu pracownikowi w ramach realizacji ugody sądowej korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w przytoczonych przepisach, w szczególności w świetle okoliczności, że świadczenie nie zostało wypłacane z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy; oraz czy w takiej sytuacji ustania stosunku pracy, na Wnioskodawcy ciąży wówczas obowiązek pobrania i odprowadzenia podatku?

Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie pytań nr 1 i nr 2, Wnioskodawca, jako podmiot zobowiązany w oparciu o dyspozycje przepisów podatkowych, a zwłaszcza dyspozycję art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), a także art. 31 tej ustawy w zw. z art. 8 i art. 30 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), prawidłowo uczynił naliczając, pobierając i odprowadzając zaliczkę na podatek dochodowy od kwoty wynikającej z opisanej szczegółowo ugody sądowej, bowiem odszkodowanie wypłacane byłemu pracownikowi w ramach realizacji ugody sądowej w sprawie o uznanie za niezgodne z prawem i bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony z alternatywnym roszczeniem pracownika o przywrócenie do pracy, nie będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegać będzie opodatkowaniu. Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, dokonanie przez Niego działań mających na celu pobranie i odprowadzenie podatku czyniło zadość wymogom przepisów podatkowych. W następstwie powyższego, na Wnioskodawcy ciążyć będzie obowiązek sporządzenia w tym zakresie informacji, o której mowa w art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sytuacji w wyniku zawartej ugody sądowej doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę, tj. w efekcie rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za porozumieniem stron, a jednocześnie strony ugody uzgodniły, że Wnioskodawca zobowiązuje się zapłacić powodowi określoną kwotę tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia, a co za tym idzie, brak jest możliwości sprecyzowania na gruncie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeksu pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.) podstawy prawnej ustalenia wysokości odszkodowania, więc ugoda stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.).

W związku z ww. okolicznościami, według Wnioskodawcy, należy przyjąć, że określone w ugodzie świadczenie nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy podatkowej, a tym samym do jego zwolnienia nie można zastosować przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż zwolnienie określone tym przepisem odnosi się wyłącznie do tych odszkodowań, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z powszechnie obowiązujących przepisów prawa.

Ponadto, kwota odszkodowania nie będzie również zdaniem Wnioskodawcy, korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Według Wnioskodawcy, przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u pracownika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym, a co za tym idzie, również odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem lub nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę. W pierwszej kolejności niezbędne jest ustalenie, czy określone świadczenie jest w rzeczywistości odszkodowaniem, które należy rozumieć jako szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, czy też utracone korzyści. W opinii Wnioskodawcy jest to odszkodowanie obejmujące wyłącznie utracone korzyści.

Zgodnie z brzmieniem art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ponadto, zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jako że kwota uzyskana przez pracownika nie będzie korzystać ze zwolnień, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód ten podlegał będzie opodatkowaniu. W takiej sytuacji obowiązek naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki ciążyć będzie na płatniku, którym w rozumieniu art. 31 ust. 1 tejże ustawy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Co więcej, zgodnie z art. 8 ustawy Ordynacja podatkowa, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu, zaś w świetle art. 30 § 1 płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany, a niewpłacony. Wnioskodawca będzie w danej sytuacji płatnikiem, bowiem świadczenie pochodzi de facto ze stosunku pracy, który łączył go z pracownikiem i stanowi jego utracone korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby dalej był zatrudniony u Wnioskodawcy. W przypadku, gdyby Wnioskodawca nie naliczył, pobrał i odprowadził należności podatkowych zgodnie z cytowanymi przepisami Ordynacji podatkowej, odpowiadałby za podatek niepobrany i niewpłacony, wobec czego postępowanie Wnioskodawcy było prawidłowe.

Wobec całokształtu wskazanych powyżej rozważań, według Wnioskodawcy, był On, jako płatnik, zobowiązany do naliczenia, odprowadzenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy, wobec czego ciążyć będzie na Nim również obowiązek ujawnienia tejże okoliczności w informacji PIT, a zatem podjęte przez Niego działania rozliczeniowe nastąpiły w sposób prawidłowy i zgodny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami podatkowymi.

Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym ostatecznie w uzupełnieniu wniosku w zakresie pytania nr 3, kwota odszkodowania nie będzie korzystać ze zwolnienia przewidzianego art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z dyspozycją powołanego art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziano, że zwolnione od podatku dochodowego są wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, za wyjątkiem odszkodowań otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wskazać należy, że kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody, tj. Wnioskodawcą a byłym pracownikiem, ma rekompensować byłemu pracownikowi utracone przez niego w wyniku rozwiązania umowy o pracę spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. Odszkodowanie to ma zatem zrekompensować w istocie zarobek, jaki pracownik otrzymałby, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Z kolei płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8 ww. ustawy, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony, o czym stanowi art. 30 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosowanie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do art. 38 ust. 1 ww. ustawy, płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33–35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru, z zastrzeżeniem ust. 5. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Na podstawie treści powyższych przepisów należy stwierdzić, że warunkiem istnienia obowiązków płatnika dla określonego podmiotu jest fakt dokonywania świadczeń przez ten podmiot na rzecz osób będących pracownikami tego podmiotu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca rozwiązał z pracownikiem stosunek pracy z powodu braku inicjatywy ze strony tego pracownika w podejmowaniu działań mających na celu poprawę sytuacji finansowej Wnioskodawcy, jak również braku należytego planowania finansów poszczególnych komórek organizacyjnych zmierzających do poprawy sytuacji ekonomicznej Wnioskodawcy. Pracownik odwołał się od wskazanego wypowiedzenia do Sądu Pracy, domagając się uznania wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, ewentualnie zasądzenie na jego rzecz od Wnioskodawcy odszkodowania z tytułu naruszającego przepisy prawa pracy wypowiedzenia. Na rozprawie sądowej w dniu 6 maja 2016 r. strony zwarły ugodę, na mocy której Wnioskodawca zobowiązał się do zapłaty na rzecz byłego pracownika w terminie do dnia 31 maja 2016 r. kwoty 15 000 zł tytułem odszkodowania, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Na rozprawie tej Sąd nie stwierdził naruszenia przepisów prawa traktujących o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. W ww. ugodzie pracownik oświadczył, że treść ugody wyczerpuje całe jego roszczenie wobec pozwanego Wnioskodawcy objęte pozwem. W ugodzie sądowej nie zawarto zapisu, że wysokość lub zasady ustalenia wskazanego w niej odszkodowania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub wynikają z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy. Z treści zawartej ugody wynikało wprost, że Wnioskodawca wypłaci byłemu pracownikowi kwotę 15 000 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. W związku z tym, Wnioskodawca w dniu 24 maja 2016 r. przekazał pracownikowi odszkodowanie w wysokości 12 300 zł wynikającego z treści ugody, a zatem w wysokości pomniejszonej o naliczoną i pobraną zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Podstawę prawną wypłaty na rzecz byłego pracownika dochodzonego przez niego odszkodowania stanowiła treść zawartej ugody. Wypłacone świadczenie miało na celu rekompensować pracownikowi Wnioskodawcy utracone przez niego w wyniku rozwiązania umowy o pracę spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. Wnioskodawca z dniem 31 lipca 2016 r. rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony za wypowiedzeniem, na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy. W wyniku zawartej ugody sądowej doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z powyższego wynika, że ustawodawca zwolnił z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Powyższe wskazuje, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 108, z późn. zm.).

W myśl art. 45 § 1 ww. ustawy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowaniu.

Na podstawie art. 45 § 2 cyt. ustawy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe, w takim przypadku sąd orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 powyższej ustawy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 47¹ Kodeksu pracy).

Przepis art. 52 § 1 ustawy Kodeks pracy stanowi, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

1. ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
3. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Zgodnie z art. 56 § 1 ww. ustawy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, umowę o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron. Jednakże należy zauważyć, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Konsekwencją tego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanych wyżej przepisów Kodeksu pracy ustalenia wysokości odszkodowania.

Wobec tego, zawarta między byłym pracownikiem, a Wnioskodawcą ugoda sądowa stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 917 powołanej powyżej ustawy, strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

W związku z tym należy uznać, że określone w ugodzie świadczenie przyznane przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przedmiotowe świadczenie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ww. artykułu.

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Wyżej wymieniony przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie ww. przepisu (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) opodatkowaniu podatkiem dochodowym – jako wyłączone ze zwolnienia – podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody (ugody w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego), której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę.

Zatem, wypłacone przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi odszkodowanie nie jest rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, jeśli rozwiązanie umowy nastąpiło w efekcie za porozumieniem stron (czyli za zgodą byłego pracownika). Odszkodowanie to ma więc tak naprawdę zrekompensować zarobek, jaki były pracownik mógłby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło.

W związku z tym, wypłacona przez Wnioskodawcę kwota odszkodowania na rzecz byłego pracownika nie będzie również korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że kwota wypłaconego w dniu 24 maja 2016 r. przez Wnioskodawcę odszkodowania ma rekompensować byłemu pracownikowi utracone w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę, a zatem winna być zakwalifikowana do przychodu ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu tym podatkiem, ponieważ wypłata tegoż świadczenia miała swe źródło w uprzednio łączącym pracownika z Wnioskodawcą stosunku pracy. Gdyby tego stosunku nie było – pracownik nie miałby podstaw występować z roszczeniem przeciwko pracodawcy o zasądzenie odszkodowania za nieuzasadnione i niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę. Tym samym wypłacone świadczenie na podstawie ugody sądowej zawartej z byłym pracownikiem stanowi dla niego przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu. Zatem, Wnioskodawca, jako płatnik, wypłacając zasądzone odszkodowanie stanowiące rekompensatę za rozwiązanie stosunku pracy, zobowiązany był do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, a także do sporządzenia i wystawienia byłemu pracownikowi informacji PIT-11 za 2016 r., zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w której wykazać powinien kwotę ww. przychodu i pobranej zaliczki na podatek dochodowy.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b u ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/