Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 05-03-2018 r. – 0115-KDIT2-2.4011.15.2018.1.MD

Czy dofinansowanie wycieczki turystyczno-krajoznawczej dla pracowników ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych spowoduje po stronie pracownika przychód podlegający opodatkowaniu?

UZASADNIENIE

W dniu 12 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sfinansowania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych kosztów wycieczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca planuje zorganizować dla wszystkich pracowników, członków ich rodzin oraz emerytów (byłych pracowników) wycieczkę turystyczno-krajoznawczą na terenie Polski i za granicą, finansowaną ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej: ZFŚS). Uczestnictwo w wycieczce nie jest obowiązkowe. Celem wycieczki ma być integracja pracowników i ich rodzin.

Zakłada się, że wspólny wyjazd może przyczynić się do zwiększenia motywacji do pracy i polepszenia atmosfery w pracy. Na podstawie zgłoszeń pracowników znana będzie liczba osób biorących udział w wycieczce. Po zgłoszeniu się u pracodawcy chętnych do wzięcia udziału w wycieczce, na podstawie kalkulacji przeprowadzonej, przez biuro podróży oraz na podstawie dodatkowo poniesionych kosztów znany będzie jednostkowy koszt wycieczki. Dodatkowo dla chętnych będą zakupione wejściówki umożliwiające np. zwiedzanie muzeów. Uczestnicy wycieczki wniosą dopłaty do wycieczki uzależnione od kryterium dochodowego, określone w regulaminie ZFŚS. Wycieczki będą sfinansowane z ZFŚS częściowo na podstawie otrzymanej przez Spółkę faktury od organizatora.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy koszt jednostkowy wycieczki, powiększony o koszt udziału w dodatkowych atrakcjach wycieczki i pomniejszony o dopłaty uzależnione od kryterium dochodowego, określone w regulaminie ZFŚS, będzie dla pracowników przychodem podlegającym opodatkowaniu, a co za tym idzie, czy Wnioskodawca jako płatnik będzie obowiązany obliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, dofinansowanie wycieczki turystyczno-krajoznawczej dla pracowników ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie spowoduje po stronie pracownika przychodu podlegającego opodatkowaniu. Uważa on, że nie należy zaliczać powstającego po stronie pracownika przychodu do „innych nieodpłatnych świadczeń” w rozumieniu art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym ponieważ:

• po stronie pracownika nie pojawi się korzyść w postaci zaoszczędzonego wydatku, ponieważ gdyby nie wycieczka zorganizowana i finansowana przez pracodawcę, pracownik nie wydałby pieniędzy na udział w takim przedsięwzięciu;
• świadczenie to postawione jest do dyspozycji wszystkich pracowników i nie ma podstaw, żeby przypisać konkretnemu pracownikowi wymierną korzyść;
• deklaracja chęci udziału przez pracownika w wycieczce nie jest jednoznaczna z tym, że korzysta on ze wszystkich dostępnych usług i produktów podczas wyjazdu.

Zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowaniu powinien podlegać tylko przychód faktycznie otrzymany przez pracownika. Podzielenie kosztów wycieczki przez liczbę uczestników i przypisanie w równym stopniu nie oznacza, że korzystali oni w pełnym i równym zakresie z oferowanych świadczeń.

Wnioskodawca wskazuje, iż w ocenie Trybunału Konstytucyjnego nie wystąpi po stronie pracownika przysporzenie majątkowe (korzyść), gdy pracodawca proponuje swoim pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych, choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe). W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu dobrowolnie to po, jego stronie nie pojawi się żadna korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku. Zdaniem Wnioskodawcy powyższe będzie miało zastosowanie do przedstawionego przez niego stanu faktycznego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się, jeżeli:

1. przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. przedmiotem świadczeń są usługi zakupione według cen zakupu;
3. przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W świetle art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy (art. 12 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

Zgodnie z art. 31 ww. ustawy osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca planuje zorganizować dla wszystkich pracowników, członków ich rodzin oraz emerytów (byłych pracowników) wycieczkę turystyczno-krajoznawczą na terenie Polski i za granicą, finansowaną ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Uczestnictwo w wycieczce nie jest obowiązkowe. Celem wycieczki ma być integracja pracowników i ich rodzin. Wnioskodawca zakłada, że wspólny wyjazd może przyczynić się do zwiększenia motywacji do pracy i polepszenia atmosfery w pracy. Na podstawie zgłoszeń pracowników znana będzie liczba osób biorących udział w wycieczce. Po zgłoszeniu się u pracodawcy chętnych do wzięcia udziału w wycieczce, na podstawie kalkulacji przeprowadzonej, przez biuro podróży oraz na podstawie dodatkowo poniesionych kosztów znany będzie jednostkowy koszt wycieczki. Dodatkowo dla chętnych będą zakupione wejściówki umożliwiające np. zwiedzanie muzeów. Uczestnicy wycieczki wniosą dopłaty do wycieczki uzależnione od kryterium dochodowego, określone w regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Wycieczki będą sfinansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych częściowo na podstawie otrzymanej przez Spółkę faktury od organizatora.

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia „nieodpłatne świadczenie”. Zasadne zatem jest odwołanie się do znaczenia tego pojęcia ukształtowanego w orzecznictwie sądowym.

W uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie terminu „nieodpłatne świadczenie” na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Uznał, iż „ma ono szerszy zakres, niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W uchwale z dnia 24 maja 2010 r., sygn. akt II FPS 1/10 Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że powyższe stanowisko ma zastosowanie również do podatku dochodowego od osób fizycznych w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z powodu niejednolitości stanowisk sądowych dotyczących kwestii „nieodpłatnego świadczenia”, zasadniczego znaczenia nabrał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r., poz. 947), w którym to Trybunał dokonał ustalenia, jakie kryteria statuują nieodpłatne świadczenie do zakwalifikowania go jako przychodu z tytułu stosunku pracy.

Definiując pojęcie „innych nieodpłatnych świadczeń” jako przychodu, w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Trybunał Konstytucyjny wskazał, że za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:

1. zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
2. zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
3. stanowią wymierną korzyść przypisaną indywidualnemu pracownikowi (korzyść nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, obiektywne kryterium – wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści) – nie jest natomiast spełnione, gdy pracodawca proponuje swoim pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych czy szkoleniowych, choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe).

W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu dobrowolnie, po jego stronie nie pojawia się żadna korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku. Natomiast bez elementu realnego w postaci otrzymania korzyści przez pracownika nie uzyskuje on przychodu.

Nie występuje zdarzenie, z którym ustawa wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Tym bardziej, bez skonkretyzowanego i indywidualnie przypisanego świadczenia, brak jest podstaw do określenia jego wysokości. Tak więc, udział w spotkaniu integracyjnym zaoferowanym przez pracodawcę pracownikom, nie oznacza uzyskania przychodu przez pracownika, gdyż brak jest podstaw, by świadczenie adresowane do wszystkich przypisać indywidualnym uczestnikom, jako ich wymierną korzyść.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że udział w sfinansowanej ze środków ZFŚS wycieczce mającej charakter integracyjny, której celem będzie zwiększenie motywacji do pracy i polepszenie atmosfery w pracy, nie stanowi dla pracowników przysporzenia majątkowego, a tym samym nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji po stronie pracowników nie powstanie przychód ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy, który przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy, zgodnie z art. 31 tej ustawy Wnioskodawca miałby obowiązek doliczać do pozostałych przychodów pracowników.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 cytowanej ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 powołanej ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/