Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20-01-2017 r. – 3063-ILPB1-1.4511.319.2016.1.APR

Obowiązek płatnika

UZASADNIENIE

W dniu 21 listopada 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką kapitałową z siedzibą na terytorium Polski i podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (dalej również jako: Spółka).

W przeszłości w Spółce funkcjonował zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: Fundusz lub ZFŚS).

W 2016 r. Fundusz został zlikwidowany po przeprowadzeniu ankiety wśród pracowników, w której za takim rozwiązaniem opowiedziała się większość pracowników Spółki. Likwidacja Funduszu odbyła się zgodnie z przepisami ustawy o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej: ustawa o ZFŚS).

Po likwidacji Funduszu na wyodrębnionym rachunku bankowym zlikwidowanego ZFŚS wciąż pozostają środki pieniężne, których Spółka nie wykorzystała w czasie, w którym Fundusz jeszcze funkcjonował u Wnioskodawcy. Spółka nie dokonała przeksięgowania salda konta ZFŚS na inne konto księgowe.

Spółka rozważa wydatkowanie pozostałych na rachunku ZFŚS środków na sfinansowanie dodatkowych świadczeń na rzecz pracowników, takich jak bony świąteczne, paczki świąteczne, vouchery, kupony lub inne świadczenia o podobnym charakterze, które zostaną przekazane pracownikom Spółki na cele socjalne z uwzględnieniem kryterium socjalnego, tak jak miało to miejsce w przypadku funkcjonowania Funduszu.

Odpisy dokonywane w przeszłości przez Spółkę na ZFŚS, zgodnie z przepisami ustawy o ZFŚS, stanowiły koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy na gruncie PDOP.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym Spółka ma/będzie miała obowiązki płatnika na gruncie przepisów ustawy o PDOF w związku z przekazaniem świadczeń takich jak bony świąteczne, paczki świąteczne, vouchery, kupony lub inne świadczenia o podobnym charakterze na rzecz pracowników Spółki z uwzględnieniem kryterium socjalnego?

Zdaniem Wnioskodawcy, na Zainteresowanym nie ciążą/nie będą ciążyć jakiekolwiek obowiązki płatnika na gruncie przepisów ustawy o PDOF w związku z przekazaniem na rzecz pracowników świadczeń takich jak bony świąteczne, paczki świąteczne, vouchery, kupony lub inne świadczenia o podobnym charakterze z uwzględnieniem kryterium socjalnego pod warunkiem, iż wartość tak przekazanych świadczeń nie przekroczy kwoty 380 PLN rocznie.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Biorąc powyższe pod uwagę, do przychodów ze stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które zostało wypłacone w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tak więc niewątpliwym jest, iż przedmiotowe świadczenia otrzymane przez pracowników Spółki stanowią przychód ze stosunku pracy, niemniej jednak, zdaniem Spółki, przychód ten może korzystać ze zwolnienia z PDOF w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PDOF, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dochodowego wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że zwolniona od podatku na podstawie powołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PDOF jest wartość świadczeń otrzymywanych przez pracownika, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:

• świadczenia mają związek z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS,
• świadczenia mają charakter świadczenia rzeczowego bądź pieniężnego,
• świadczenia są w całości sfinansowane ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych,
• wartość otrzymanych przez pracownika świadczeń nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł.

Jednocześnie, podobnie jak w przypadku przepisów ustawy o PDOP, ustawa o PDOF nie wskazuje wprost sposobu postępowania w sytuacji, w której pracodawca rezygnuje z prowadzenia ZFŚS, którego środki pieniężne nie zostały w pełni wykorzystane do momentu likwidacji Funduszu. Niemniej jednak, uwzględniając argumentację Spółki przedstawioną w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 (dot. podatku dochodowego od osób prawnych), Wnioskodawca pragnie ponownie podkreślić, że podjęcie decyzji o zaprzestaniu tworzenia ZFŚS nie oznacza, że fundusz ten ulega natychmiastowej likwidacji. Tym samym rezygnacja z ZFŚS nie zwalnia pracodawcy z obowiązku wykorzystania pozostałych środków pieniężnych zgromadzonych na koncie ZFŚS zgodnie z ich przeznaczeniem.

W konsekwencji, jako że przesłanki pozwalające na skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia z PDOF zostaną spełnione (tj. świadczenia są rzeczowe, mają związek z działalnością socjalną i są/będą w całości sfinansowane ze środków zlikwidowanego ZFŚS) tak długo, jak Spółka będzie wykorzystywać środki pochodzące ze zlikwidowanego Funduszu na finansowanie przedmiotowych świadczeń z uwzględnieniem kryterium socjalnego, na Spółce nie będą ciążyć jakiekolwiek obowiązki płatnika pod warunkiem, iż wartość przekazanych danemu pracowników świadczeń nie przekroczy kwoty 380 PLN w skali roku podatkowego.

Podsumowując, do momentu wyczerpania środków pieniężnych pochodzących ze zlikwidowanego Funduszu, a wykorzystanych do sfinansowania świadczeń w postaci bonów świątecznych, paczek świątecznych, voucherów, kuponów lub innych świadczeń o podobnym charakterze, przekazanych następnie przez Spółkę pracownikom z uwzględnieniem kryterium socjalnego, na Spółce nie ciążą/nie będą ciążyć żadne obowiązki płatnika PDOF, pod warunkiem, iż wartość świadczeń nie przekroczy kwoty 380 PLN rocznie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w zakresie obowiązków płatnika w związku z przyznaniem świadczeń pracownikom z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych w postaci bonów świątecznych oraz kuponów jest nieprawidłowe a w pozostałym zakresie jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że do przychodów ze stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które zostało wypłacone w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a (art. 38 ust. 1 cyt. ustawy).

Należy jednak zauważyć, że w myśl art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że zwolniona od podatku na podstawie powołanego przepisu jest wartość świadczeń otrzymywanych przez pracownika, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:

• świadczenia mają związek z finansowaniem działalności socjalnej,
• świadczenia mają charakter świadczenia rzeczowego bądź pieniężnego,
• są w całości sfinansowane ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych lub funduszy związków zawodowych,
• ich wysokość nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy świadczeń otrzymywanych przez pracowników na podstawie ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 800) w związku z finansowaniem działalności socjalnej.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z uwzględnieniem ust. 1, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów (art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Stosownie do postanowień art. 2 pkt 1 ww. ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, działalność socjalna to usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Należy podkreślić, że zwolnienie przedmiotowe określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje wyłącznie świadczenia rzeczowe i pieniężne.

Biorąc pod uwagę, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „rzeczy”, ani też pojęcia „świadczenia rzeczowego” dla ich ustalenia należy odwołać się do definicji zawartej w innych aktach prawnych.

Definicję rzeczy wprowadza ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.). Zgodnie z art. 45 tejże ustawy rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka rozważa wydatkowanie pozostałych na rachunku ZFŚS środków (po zlikwidowanym Funduszu) na sfinansowanie dodatkowych świadczeń na rzecz pracowników, takich jak bony świąteczne, paczki świąteczne, vouchery, kupony lub inne świadczenia o podobnym charakterze, które zostaną przekazane pracownikom Spółki na cele socjalne z uwzględnieniem kryterium socjalnego, tak jak miało to miejsce w przypadku funkcjonowania Funduszu.

Przepisy co prawda nie regulują jednoznacznie sposobu postępowania pracodawcy w przypadku, gdy po rezygnacji z tworzenia ZFŚS na jego koncie znajdują się niewykorzystane środki, ale – z uwagi na charakter Funduszu – przyjmuje się, że powinny być one nadal wykorzystywane na cele socjalne. Z art. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych jednoznacznie bowiem wynika, że Fundusz ten przeznaczony może być tylko na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z niego, na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz na tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli albo innych form wychowania przedszkolnego. Niewykorzystanych środków Funduszu nie można więc przeznaczyć np. na dofinansowanie bieżącej działalności pracodawcy. Środki te powinny być nadal wykorzystywane na prowadzenie działalności socjalnej, aż do ich pełnego wyczerpania.

Jak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Uwzględniając powyższą definicję, materialny charakter, dający podstawę do zakwalifikowania jako świadczenie rzeczowe mają, np. paczki świąteczne, vouchery (np. do kina, teatru czy na basen) gdzie świadczeniem rzeczowym jest nie usługa basenu czy teatru, ale bilet wstępu. Natomiast na tle ww. przepisów ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych przekazanie bonów świątecznych oraz kuponów wiąże się z powstaniem przychodu podatkowego.

W praktyce oznacza to, że pracodawca może bez poboru zaliczki na podatek dochodowy przekazać na rzecz pracownika świadczenia rzeczowe do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym wartości 380 zł, pod warunkiem, że zostały spełnione łącznie wszystkie wyżej wymienione przesłanki do zastosowania zwolnienia, i że świadczeniem tym nie są bony, talony itp.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że do momentu wyczerpania środków pieniężnych pochodzących ze zlikwidowanego Funduszu finansowanie przez zakład pracy z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych świadczeń rzeczowych w postaci paczek świątecznych, voucherów korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pod warunkiem, że dotyczą one świadczeń związanych z działalnością socjalną, o której mowa w ww. przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych a kwota sfinansowania i dofinansowania świadczeń rzeczowych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie przekracza w roku podatkowym 380 zł. W związku z czym na Wnioskodawcy jako na płatniku nie ciąży obowiązek odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Natomiast otrzymane przez pracowników bony świąteczne oraz kupony finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie będą korzystać ze zwolnienia wynikającego z treści art. 21 ust. 1 pkt 67 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo informuje się, że w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno

źródło: https://sip.mf.gov.pl/