Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 10-01-2018 r. – DI/100000/43/1291/2017

Decyzja nr 11- stanowisko prawidłowe- nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości jednorazowej rekompensaty w części powiększonej o równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego

UZASADNIENIE

Dnia 7 listopada 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) z siedzibą w (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12 grudnia 2017 r., doręczonym w dniu 18 grudnia 2017 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że z dniem 31 grudnia 2017 r. nastąpi rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem w trybie zawartego z nim porozumienia stron rozwiązującego umowę. Rozwiązanie umowy następuje z przyczyn wyłącznie niedotyczących pracownika, tj. z powodu likwidacji stanowiska pracy „Specjalista ds. dokumentacji cen transferowych”, na podstawie art. 30 § 1 pkt. 1 Kodeksu pracy (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 1666 z późn. zm.) w związku z art. 10 ust.l ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 1474).

Dalej przedsiębiorca dodaje, że zawarte z pracownikiem porozumienie stron, zawiera następujące postanowienia:

1. Na podstawie przepisów art. 10 ust. 1 i art. 8 ust 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników pracownikowi zostanie wypłacona odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia,
2. Ponadto pracownikowi zostanie wypłacona dodatkowa jednorazowa rekompensata pieniężna (poza odprawą wymienioną w 1), z tytułu rozwiązania umowy o pracę w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, obowiązującego w miesiącu rozwiązania umowy,
3. Jednorazowa rekompensata, o której mowa w pkt. 2 zostanie powiększona o równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, pod warunkiem przygotowania przez pracownika dokumentacji cen transferowych za rok 2016 (po jej pozytywnym odbiorze przez dział księgowości), oraz pod warunkiem przekazania obowiązków związanych z zajmowanym okresowo w ostatnich miesiącach (od 1 marca do 31 sierpnia 2017 r.) stanowiskiem pracy Asystentki dyrektora ds. administracyjno -finansowych, innym pracownikom wskazanym przez pracodawcę.

Wnioskodawca zaznacza, że zarówno odprawa o której mowa w pkt 1, jak również rekompensata z tytułu rozwiązania umowy o pracę, o której mowa w pkt 2 są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U.2017.1949 t.j.) – zwanego dalej rozporządzeni em składkowym.

Wnioskodawca dodaje, że w przypadku spełnienia_warunków przewidzianych w pkt 3 rekompensata z tytułu rozwiązania umowy o pracę zostanie powiększona o równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Wobec powyższego wnioskodawca kieruje pytanie czy przedmiotowa część rekompensaty, której wypłata nastąpi niewątpliwie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, ale która jednocześnie jest uzależniona od spełnienia dodatkowych warunków skorzysta z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego, tj. czy pełna wartość rekompensaty, również ta jej część o której mowa w pkt 3 nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, że odprawa z tytułu rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika jest przychodem ze stosunku pracy, od którego nie należy naliczać składek na ubezpieczenia społeczne. Na mocy przepisu § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego z podstawy Wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączone zostały bowiem odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego Świadectwa pracy.

Wnioskodawca podkreśla iż, katalog wskazanych wyłączeń dotyczących odpraw czy odszkodowań związanych z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy jest katalogiem przykładowym, a co za tym idzie nie jest katalogiem zamkniętym. Pracodawca, kierując się zasadą uprzywilejowania pracownika, może przyznać mu wyższą odprawę, niż wynikająca z ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Może również przyznać odprawę czy rekompensatę z tytułu rozwiązania umowy o pracę w sytuacji, gdy wskazana ustawa nie ma w ogóle zastosowania, np. w sytuacji, gdy przyczyny rozwiązania umowy leżą po stronie pracownika. Dodatkową odprawę (analogicznie rekompensatę) strony stosunku pracy mogą ustalić np. w indywidualnym porozumieniu stron rozwiązującym umowę o pracę. Dodatkowa odprawa (analogicznie rekompensata) może również wynikać z porozumienia zawartego w danym zakładzie pracy pomiędzy pracodawcą a organizacją związkową. Jeżeli pracodawca zdecyduje się na wypłacenie wyższej odprawy, niż wynikająca z ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunku pracy, a także – jeżeli zdecyduje się na wypłatę odprawy (rekompensaty), w sytuacji, kiedy odprawa z ustawy o szczególnych zasadach (…) pracownikowi nie przysługuje, to świadczenie takie również będzie korzystało z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na mocy § 2 ust. 1 pkt. 3 rozporządzenia składkowego. Koniecznym warunkiem wyłączenia jest związek pomiędzy wypłatą Świadczenia, a rozwiązaniem stosunku pracy.

Wnioskodawca wskazuje, że odnosząc się do powyższego, w jego ocenie, w przypadku gdy rekompensata z tytułu rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę, o której mowa w pkt 2 (w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia), zostanie powiększona o równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia, to pełna wartość rekompensaty jaką pracodawca wypłaci pracownikowi, a więc kwota odpowiadająca czterokrotności wynagrodzenia zasadniczego korzystać będzie z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego. Dla zastosowania wskazanego wyłączenia nie ma w ocenie wnioskodawcy znaczenia fakt, iż wypłata części rekompensaty (w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia) uzależniona została od spełnienia przez pracownika dodatkowych warunków. Nadal jest to bowiem rekompensata, która zostanie pracownikowi wypłacona w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Wnioskodawca jest zdania, że część rekompensaty z tytułu rozwiązania umowy o pracę, wynikająca z pkt 3, uzależniona od spełnienia dodatkowych warunków, jest składnikiem od którego nie należy naliczać składek na ubezpieczenia społeczne.

Podstawa prawna § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U.2017.1949 t.j.) – zwanego dalej rozporządzeniem składkowym.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 12 grudnia 2017r., doręczonym w dniu 18 grudnia 2017r. wnioskodawca wskazał, że jednorazowa rekompensata z tytułu rozwiązania umowy o pracę w części powiększona o równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia pod warunkiem przekazania obowiązków oraz pod warunkiem sporządzenia dokumentacji cen transferowych za 2016r. stanowić będzie przychód pracownika ze stosunku pracy. Wnioskodawca zaznaczył, że będzie to rekompensata z tytułu rozwiązania umowy, jednak jej wyłącznym kryterium nie będzie rozwiązanie umowy o pracę, lecz spełnienie dodatkowych kryteriów.

Ponadto wnioskodawca skierował pytanie czy rekompensata z tytułu rozwiązania umowy o pracę, której wypłata jest związana z rozwiązaniem umowy, ale równocześnie jest obwarowana spełnieniem dodatkowych warunków (przekazanie obowiązków, sporządzenie dokumentacji) skorzysta z wyłączenia z podstawy składek na ubezpieczenia społeczne o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gd ańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy przedstawione we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie dotyczącym nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości jednorazowej rekompensaty wypłaconej pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w części powiększonej o równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia po spełnieniu dodatkowych warunków, uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m. in. rozstrzygnięcia czy dany składnik wynagrodzenia stanowi przychód ze stosunku pracy. Jak stanowi art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201 ). Dlatego też, Zakład wydając interpretację w danej sprawie poprzestaje na oświadczeniu wnioskodawcy, iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowią bądź nie stanowią przychodu pracownika ze stosunku pracy, traktując takie oświadczenie jako element opisu zdarzenia przyszłego.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje na jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Niniejsza interpretacja dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnej sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r . w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 1949 ), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przepisu § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynika, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią przychody uzyskane przez pracownika w zw. z wypłatą odpraw, odszkodowań, rekompensat z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Powyższe wyłączenie określonych należności, jako niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zostało skonstruowane w sposób ogólny, bez wskazywania konkretnych przepisów prawa pracy, przyznających określone prawo do takich świadczeń. Jedynie przykładowo wymieniono, że chodzi o odprawy, odszkodowania i rekompensaty z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę, rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu wypowiedzenia, czy wreszcie niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. W związku z powyższym przyjmuje się, że katalog świadczeń wyłączonych z podstawy wymiaru składek zawartych w komentowanym przepisie ma charakter otwarty, a powyższe wyłączenie nie dotyczy tylko odpraw czy odszkodowań przysługujących na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących, ale również wynikających z porozumień negocjowanych ze związkami zawodowymi na poziomie zakładu pracy lub indywidualnych porozumień zawieranych ze zwalnianymi pracownikami w ramach obowiązującej zasady swobody umów, która to zasada w prawie pracy oznacza dopuszczalność regulowania w umowie wszystkich innych spraw, jeśli nie pogarsza to sytuacji pracownika w porównaniu z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Zatem, wyłączenie z podstawy wymiaru składek przychodów uzyskanych przez pracownika z tytułu odpraw znajduje zastosowanie zarówno w odniesieniu do tych świadczeń mających swe źródło w ustawach szczególnych, w tym ustawie z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jak również tych wynikających z dobrowolnych porozumień zawartych między pracodawcą a pracownikiem (w sytuacjach przewidzianych przez umowę o pracę lub w późniejszych porozumieniach między pracodawcą a konkretnym pracownikiem) lub w sytuacjach kiedy doszło do wygaśnięcia umowy o pracę.

Przywołany przepis § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia znajduje zastosowanie jedynie w przypadku, gdy wypłata np. odprawy, odszkodowania, rekompensaty – pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy.

Z treści przedmiotowego wniosku wynika, że jednorazowa rekompensata z tytułu rozwiązana umowy o pracę zostanie powiększona o równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego w przypadku spełnienia przez pracownika dodatkowych warunków. Zarówno zatem wartość jednorazowej rekompensaty jak i wartość jednorazowej rekompensaty w części powiększonej o równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia zostanie wypłacona pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

W tym miejscu należy podkreślić, iż warunkiem zastosowania wskazanego przepisu jest to, aby wypłata świadczenia pieniężnego (odprawy) pozostawała w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy. Jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę takiego świadczenia winno być ustanie zatrudnienia. Oznacza to, iż tego typu świadczenia nie mogą być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach niż pozostających w ścisłym związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Reasumując, wobec oświadczenia wnioskodawcy, iż wartość jednorazowej rekompensaty w części powiększonej o równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego po spełnieniu dodatkowych warunków stanowić będzie przychód pracowników z tytułu stosunku pracy w rozumieniu art.. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2036 ze zm.) oraz, że zostanie wypłacona z tytułu rozwiązania stosunku pracy i jej wypłata będzie miała ścisły i nierozerwany związek z faktem ustania stosunku pracy, stanowisko wnioskodawcy, uznać należy za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (…).

źródło: https://bip.zus.pl