Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 27-10-2017 r. – WPI/200000/43/1181/2017

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, pakiet medyczny dla pracowników w trakcie zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego, w trakcie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w trakcie przebywania na urlopie bezpłatnym

UZASADNIENIE

W dniu 10 października 2017r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) w (…) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

W opisie stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał:

W § 6 w ust. 1 załącznika nr 12 do (…) (zwany dalej UZP) – powiedziane jest, wnioskodawca zacytował:

„1. Przedsiębiorstwo pokrywa koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz koszty dodatkowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (świadczenia zdrowotne) dla pracowników.”

Jest to całościowa regulacja zawarta w treści ZUZP dotycząca świadczeń zdrowotnych-zwanych dalej pakietem medycznym.

W myśl przepisów podatkowych, wartość tego nieodpłatnego świadczenia, Spółka zalicza pracownikom korzystającym z pakietu medycznego do przychodów z tytułu stosunku pracy, podlegających opodatkowaniu, jak również odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

W treści ZUZP nie jest wprost powiedziane, że pracownicy zachowują prawo do pakietu medycznego w okresach:

1. pobierania zasiłku chorobowego,
2. pobierania zasiłku macierzyńskiego,
3. usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
4. urlopu bezpłatnego.

Treść ZUZP nie zawiera również postanowienia, że pracownicy w okresach nieobecności jw. tracą prawo do korzystania z pakietu medycznego.

Pracodawca będąc stroną układu, w chwili uzgadniania jego treści, działał w przekonaniu, że zacytowana powyżej regulacja zapewnia pracownikom prawo do korzystania z pakietu medycznego w czasie choroby i innych nieobecności w pracy, ponieważ do treści układu nie wprowadzono żadnych okoliczności ograniczających pracownikom to prawo. W tej sytuacji pracownikom przysługuje prawo do korzystania z pakietu medycznego w wymienionych okresach, co stanowi ustaloną w Spółce praktykę w tym zakresie. Pakiet medyczny służy poprawie stanu zdrowia załogi, co jest zgodne z interesem pracodawcy i pracowników.

W opisanym stanie faktycznym powstaje pytanie:

• czy wartość pakietu medycznego finansowanego przez Wnioskodawcę, do których pracownicy Wnioskodawcy zachowują prawo w okresie nieobecności w pracy z przyczyn opisanych w pkt. od 1 do 4, – stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne tych pracowników.

PRZEPISY PRAWNE MAJĄCE ZASTOSOWANIE W STANIE FAKTYCZNYM JW. W ZAKRESIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH, ZDANIEM WNIOSKODAWCY ZASTOSOWANIE MAJĄ:

A)

odnośnie okresu nieobecności z pkt. 1 i 2: § 2 ust. 1. pkt. 24 Rozporządzenie MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U.2015.2236 t.j.), zgodnie z którym podstawy wymiaru składek nie stanowią, cyt.: „24) składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku”.

B)

dodatkowo niezależnie od przepisu wskazanego w lit. A) do okresu nieobecności z pkt. 2, zastosowanie ma przepis art. 6 ust. 1 pkt 19 Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2016.963 t.j.), który wskazuje, że osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego podlegają obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, oraz art. 18. w ust. 6 tej ustawy, stanowiący, cyt.: „Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku.”

C)

do okresu nieobecności z pkt. 3, zastosowanie ma przepis art.18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2016.963 t.j.),

D)

do okresu nieobecności z pkt. 4, zastosowanie mają przepisy: art. 6 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2016.963 t.j.), zgodnie z którymi obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku, a stosownie do art. 174 § 2 K.P. okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

W ZAKRESIE OPIEKI ZDROWOTNEJ ZASTOSOWANIE MAJĄ:

a)

dla okresu nieobecności z pkt. 1 – art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2016.1793 t.j.) – zwana dalej ustawą zdrowotną,

b)

dla okresu nieobecności z pkt. 2 – brak podstawy w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, do opłacania od kwoty zasiłku macierzyńskiego składki zdrowotnej,

c)

dla okresu nieobecności z pkt. 3 – zastosowanie ma przepis wskazany w pkt. a),

d)

do okresu nieobecności z pkt. 4 – zastosowanie ma przepis art. 69 ust. 1 i ust. 3 ustawy z pkt a).

WŁASNE STANOWISKO WNIOSKODAWCY W SPRAWIE:

W ZAKRESIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH:

A.

Odnośnie okresu nieobecności z pkt. 1 i 2:

Na podstawie zacytowanego § 2 ust. 1. pkt. 24 Rozporządzenia, wartość pakietu medycznego jest wyłączona z podstawy naliczenia tych składek.

Zdaniem Wnioskodawcy użyte w § 2 ust. 1. pkt. 24} Rozporządzenia sformułowanie, cyt.: „…w myśl postanowień układów zbiorowych pracy”, obejmuje swym zakresem dwie sytuacje, tj. w których przepisy układów zbiorowych pracy, mogą przyjąć następującą redakcję:

1. wprost stanowią, że pracownicy zachowują prawo do pakietu medycznego w okresach nieobecności w pracy,
2. nie zawierają w swej treści postanowień, dających prawo pracodawcy do pozbawienia pracownika prawa do pakietu medycznego w tych okresach, co ma miejsce w niniejszej sprawie.

innymi słowy omawiane wyłączenie nie ma zastosowania jedynie w przypadku, gdy przepisy o wynagradzaniu wprost pozbawiają pracownika prawa do pakietu w trakcie nieobecności w pracy w okresach objętych tym przepisem. Wówczas bowiem jednoznacznie te wewnętrzne przepisy wskazują, że nie jest to świadczenie przysługujące w myśl tych przepisów pracownikom w okresach ich nieobecności w pracy.

B.

Odnośnie okresu nieobecności z pkt. 2.

Wnioskodawca, niezależnie od wyników interpretacji dokonanej przez organ na podstawie lit. A, dodatkowo podnosi, że w świetle art. 6 w ust. 1 pkt. 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny tytuł obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku, co w sposób jednoznaczny określa przepis art. 18 ust. 6 tej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z uwagi na tę okoliczność wartość pakietu medycznego uzyskanego przez pracowników w okresie przebywania pracownika na urlopie macierzyńskim, – nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne rentowe w tym okresie, z uwagi na okoliczność, że prawo do tego świadczenia nie przysługuje za okres świadczenia pracy, tylko z racji pobierania przedmiotowego zasiłku.

C.

Odnośnie okresu nieobecności z pkt. 3.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wartość pakietu medycznego przysługującego pracownikowi w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, stanowi jego przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, który nie jest objęty wyłączeniem zawartym w zacytowanym wyżej § 2 ust. 1. pkt. 24 Rozporządzenia, tym samym stanowi podstawę naliczenia składki na ubezpieczenia społeczne.

D.

Odnośnie okresu nieobecności z pkt. 4.

Zdaniem Wnioskodawcy urlop bezpłatny, o którym mowa w art. 174 kodeksu pracy, jest okresem, w którym mimo trwania stosunku pracy, zawieszeniu ulegają wzajemne obowiązki i uprawnienia jego stron, tj. świadczenie pracy oraz wypłata wynagrodzenia (takie stanowisko zajął np. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 stycznia 2009 r., II PK 111/08). W tej sytuacji, w okresie urlopu bezpłatnego pracownika, pracodawca nie jest obowiązany do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 29 listopada 2012 r. (III AUa 554/12) wprost stwierdził, cyt.: „Stosownie jednak do art. 174 § 2 kodeksu pracy okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Innymi słowy, okres urlopu bezpłatnego stanowi przerwę w realizacji obowiązków i praw pracowniczych u pracodawcy, a pracodawca nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za pracownika, a co za tym idzie okres ten nie jest ani okresem składkowym, ani okresem nieskładkowym wedle ustawy emerytalnej.” Skoro tak, to przerwa w opłacaniu składek, dotyczy również pakietu medycznego, przysługującego pracownikowi w okresie urlopu bezpłatnego, tym bardziej, że brak jest wynagrodzenia, z którego pracodawca mógłby odprowadzić składki.

W ZAKRESIE SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE:

a)

odnośnie okresu nieobecności z pkt. 1:

Stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Tym samym wyłączenie zawarte w zacytowanym § 2 ust. 1. pkt. 24 Rozporządzenia, znajduje również zastosowanie do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

b)

odnośnie okresu nieobecności z pkt. 2:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zasiłek macierzyński nie stanowi podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, w związku z czym od wartości pakietu medycznego przysługującego pracownikowi za okres pobierania tego zasiłku nie opłaca się składki na ubezpieczenie zdrowotne – argument z przeciwieństwa z art. 81 w zw. z art. 66 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej.

c)

odnośnie okresu nieobecności z pkt. 3:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że z uwagi na brzmienie przywołanego już art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej i przyjęte przez Wnioskodawcę stanowisko opisane w lit. C. powyżej, wartość pakietu medycznego stanowi podstawę naliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne pracownika.

d)

odnośnie okresu nieobecności z pkt. 4:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że z uwagi na brzmienie art. 69 ust. 1 i 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, ma miejsce przerwa w opłacaniu składek od przysługującego w okresie urlopu bezpłatnego pakietu medycznego. Przywołany przepis stanowi, że cyt.:

„Art- 69. 1. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 66 ust.l pkt 1 lit. a i c-i, powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.

3. Pracownik korzystający z urlopu bezpłatnego traci prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego po upływie 30 dni od dnia rozpoczęcia urlopu.”

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonana pod katem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w tym w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie staniu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1778) oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 ze zm.).

W myśl art. 18 ust. 1 i 2 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w §2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźna oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 24 cyt. rozporządzenia składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. 2016 r. poz. 1793 ze zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym wyłączenie przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, znajdzie również zastosowanie do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Zakład wskazuje, iż kosztów związanych ze świadczeniem w postaci pakietu świadczeń medycznych pokrywanych za pracownika równocześnie pobierającego wynagrodzenie za czas choroby, zasiłek chorobowy, zasiłek chorobowy, którego niezdolność do pracy spowodowana jest wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, świadczenie rehabilitacyjne nie należy wliczać do podstawy wymiaru składek tylko wówczas, gdy wewnętrzne przepisy płacowe obowiązujące u danego pracodawcy wyraźnie wskazują, iż pracodawca jest zobowiązany finansować koszty związane z polisami również za ten okres. Jeśli takiego zapisu nie ma w wewnętrznych przepisach płacowych to świadczenia na rzecz pracownika finansowane za okres choroby pracownika stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne a w konsekwencji na ubezpieczenie zdrowotne. Zakład podkreśla, iż przepis § 2 ust. 1 pkt 24 powołanego rozporządzenia ma zastosowanie nie tylko do składników wynagrodzenia wypłacanych w gotówce, ale również innych przychodów jakie otrzymuje pracownik np. finansowanie przez pracodawcę polis ubezpieczeniowych będzie traktowane jako składnik wynagrodzenia w rozumieniu przepis § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia. Wskazany przepis rozporządzenia ma zastosowanie do takich składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie choroby czy też pobierania zasiłków, co oznacza, iż takie składniki będą mu przysługiwały za wymienione okresy na podstawie przepisów układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, a nie wypłacenie ich przez pracodawcę powoduje, że pracownik będzie mógł wystąpić z roszczeniem o ich wypłatę.

Z treści stanu faktycznego opisanego we wniosku złożonym w dniu 10 października 2017 r. wynika, iż wnioskodawca w załączniku do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy posiada zapis, iż przedsiębiorstwo pokrywa koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz koszty dodatkowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (świadczenia zdrowotne) dla pracowników. Wnioskodawca podkreślił, że jest to całościowa regulacja w treści ZUZP dotycząca świadczeń zdrowotnych. Ponadto wnioskodawca wskazał, że wartość pakietu medycznego jest przychodem z tytułu stosunku pracy, który podlega opodatkowaniu. Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy wartość pakietu medycznego dla pracowników w okresie pobierania zasiłku chorobowego może być nieuwzględniona w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, przy czym treść ZUZP nie zawiera wyraźnego postanowienia, że pracownik w okresie nieobecności w pracy traci prawo do korzystania z pakietu medycznego.

Zakład wskazuje, iż co do zasady prawo do wyłączenia kosztu pakietu medycznego finansowanego przez wnioskodawcę pracownikom w trakcie choroby lub pobierania zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego istnieje wtedy, gdy wynika z uregulowań zawartych w wewnętrznych przepisach płacowych obowiązujących u pracodawcy. Z wewnętrznych uregulowań w układach zbiorowych pracy lub regulaminach wynagradzania musi znaleźć się wyraźny zapis, iż pracownik w okresie choroby, pobierania zasiłku chorobowego lub świadczeni rehabilitacyjnego ma prawo korzystać z pakietu medycznego. Na podstawie takiego zapisu pracownik będzie mógł wystąpić z roszczeniem o ich wypłatę. Brak zapisu o prawie pracowników do korzystania z pakiet w okresie choroby lub pobierania zasiłków skutkuje brakiem możliwości ich nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i w konsekwencji na ubezpieczenie zdrowotne za wskazane okresy.

Wobec powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał stanowisko wnioskodawcy wyrażone we wniosku złożonym w dniu 10 października 2017 r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietu medycznego na rzecz pracowników finansowanej przez wnioskodawcę w okresie pobierania zasiłku chorobowego za nieprawidłowe.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1, 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są pracownikami, osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Z treści art. 29 a ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1368) wynika, że zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego , urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego.

Zgodnie z art. 18 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku.

W sytuacji, gdy pracodawca finansuje pakiet medyczny pracownikom pobierającym zasiłek macierzyński co do zasady nie będzie miał obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, prawa tego nie należy wywodzić z brzmienia przepisu § 2 ust. 1 pkt 24 Rozporządzenia, bowiem pobieranie zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy) stanowi odrębny tytuł do ubezpieczeń społecznych. W okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego pracownik nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy, a składki na ubezpieczenia społeczne są odprowadzane z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Podstawę wymiaru składek w tym okresie stanowi kwota tego zasiłku (art. 18 ust. 6 ustawy), co oznacza, że dodatkowe świadczenie medyczne (pakiet medyczny) finansowane przez pracodawcę w tym okresie (okresie nie świadczenia pracy) nie stanowią podstawy wymiaru na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, gdyż prawo nie przysługuje za okres świadczenia pracy a za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego (art. 184 K.p.), a więc odrębnego od stosunku pracy tytułu do ubezpieczeń społecznych. Wobec powyższego nawet pomimo braku wyraźnego zapisu w przepisach płacowych pracodawcy o prawie do pakiet medycznego w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, gdy pracodawca finansuje pakiet medyczny za pracowników pobierających zasiłek macierzyński składki na ubezpieczenie społeczne i w konsekwencji na ubezpieczenie zdrowotne za ten okres nie powinny być odprowadzane.

W powyższej sytuacji, gdy wnioskodawca finansuje pakiet medyczny pracownikom pobierającym zasiłek macierzyński, będzie miał prawo do nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji na ubezpieczenia zdrowotne, wartości pakietu medycznego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi inny niż stosunek pracy tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Mając powyższe na uwadze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 10 października 2017r. przez przedsiębiorcę w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietu medycznego finansowanego przez wnioskodawcę pracownikom pobierającym zasiłek macierzyński.

W myśl art. 18 ust. 1 i 2 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyjątkiem przychodów enumeratywnie wskazanych w § 2 ust. 1 Rozporządzenia MPiPS z dnia 18 grudnia 1998 r. Pracownicy wnioskodawcy mają prawo do pakietu medycznego w czasie usprawiedliwionej nieobecności w pracy co zdaniem wnioskodawcy wynika z zapisów załącznika do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, w którym wnioskodawca zawarł zapis, iż pokrywa koszty dodatkowego ubezpieczenia na życie i zdrowie dla pracowników, nie wprowadzając jednocześnie wyłączeń do korzystania z pakietu w trakcie nieobecności pracownika w pracy. W takiej sytuacji zdaniem wnioskodawcy brak będzie możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietu medycznego bowiem jest to przychód pracownika i stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w myśl art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy o sus.

Zakład wskazuje, że zgodnie z art. Art. 18 ust. 1, art. 4 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o sus podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniami enumeratywnie wskazanymi w treści § 2 pkt 1-32 rozporządzenia. Katalog tych wyłączeń jest zamknięty i nie można go interpretować rozszerzająco, a żaden z punktów rozporządzenia nie przewiduje możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek świadczenia finansowanego przez pracodawcę w trakcie usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Zastosowanie w opisanej sytuacji znajduje wówczas generalna zasada wynikająca z powołanych powyżej przepisów art. 18 i art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych iż podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest przychód pracownika. W opisanym przypadku wartość świadczenia na rzecz pracownika (pakiet medyczny), która jest należna pracownikowi w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w całości finansowana przez pracodawcę i jak wskazał wnioskodawca stanowią przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku będzie stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i w konsekwencji na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając powyższe na uwadze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 10 października 2017r. przez przedsiębiorcę (…) w sprawie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietu medycznego finansowanego przez wnioskodawcę pracownikom w trakcie ich usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

W kwestii obowiązku odprowadzania składek od wartości pakietu medycznego finansowanych pracownikom przez pracodawcę w okresie przebywania pracownika na urlopie bezpłatnym, Oddział wskazuje, że zgodnie z art. 174 § 1 i 2 Kodeksu pracy, na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego. Okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Jednakże należy podkreślić, że w czasie urlopu bezpłatnego pracownik w dalszym ciągu pozostaje w stosunku pracy, lecz nie świadczy pracy, a pracodawca nie wypłaca mu wynagrodzenia. W świetle powyższego, bez znaczenia prawnego jest okoliczność, iż dane świadczenie zostało postawione do dyspozycji uprawnionej osoby (tj. pracownika} w trakcie urlopu bezpłatnego, bowiem o tym czy należne świadczenie stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie decyduje okoliczność braku świadczenia pracy w ramach stosunku pracy w momencie uzyskania przychodu. Istotna jest tu przesłanka, że świadczenie takie wynika z trwającego pomiędzy stronami stosunku pracy. Zatem w sytuacji, gdy wartość danego świadczenia, z którego korzysta pracownik w trackie urlopu bezpłatnego stanowi przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, to wartość takiego świadczenia nie korzysta z wyłączenia z podstawy wymiaru składek. Zastosowanie znajduje wówczas generalna zasada wynikająca z powołanych powyżej przepisów art. 18 i art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, gdyż wartość świadczeń, które w okresie przebywania na urlopie bezpłatnym są w całości finansowane przez pracodawcę i stanowią przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji powyższego powstanie obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne, zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W związku z powyższym, gdy wnioskodawca będzie finansował pakiet medyczny pracownikowi w trakcie urlopu bezpłatnego to dla wnioskodawcy powstanie obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji na ubezpieczenie zdrowotne od wartości tego świadczenia na rzecz pracownika.

Mając powyższe na uwadze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 10 października 2017r. przez przedsiębiorcę (…) w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietu medycznego finansowanego przez wnioskodawcę pracownikom w trakcie urlopu bezpłatnego.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl