Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 8-05-2017 r. – WPI/200000/43/534/2017

Stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne częściowo odpłatne imienne karty paliwowe z limitem tankowania

UZASADNIENIE

W dniu 19 kwietnia 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) S.A o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego przedstawił, że Spółka rozważa możliwość udostępnienia swoim pracownikom możliwości korzystania z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Powyższe zostałoby uregulowane w Regulaminie Wynagradzania stosowanym w Spółce, w ten sposób, że dopuszczonych zostanie kilka form udostępnienia pracownikom możliwości korzystania z bezpłatnych, częściowo odpłatnych przejazdów:

1. Pracodawca udostępni pracownikom za częściową (symboliczna) odpłatnością imienne karty paliwowe z określonym limitem tankowania. Limit ten będzie ustalony z uwzględnieniem odległości przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy, oraz częściowego pokrywania kosztów przejazdu.
2. Pracodawca będzie częściowo refundował udokumentowane koszty dojazdu do pracy, a przykładowym dowodem będą bilety przejazdu środkami komunikacji publicznej.
3. Pracodawca będzie częściowo refundował udokumentowane koszty dojazdu do pracy, a przykładowym dowodem będzie tzw. kilometrówka w przypadku dojazdu do pracy prywatnym samochodem.
4. Pracodawca będzie przekazywał pracownikom kupione przez siebie bilety miesięczne (lub jednorazowe, czasowe, okresowe, itp. na okaziciela lub imiennego) albo tzw. legitymacje zniżkowe na określony kurs czy typ autobusu lub pociągu.

Sama wartość świadczenia z tytułu udostępnienia swoim pracownikom możliwości korzystania z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji będzie odpowiadała wartości rzeczywiście uzyskanych korzyści i zostanie opodatkowana na podstawie odpowiednich przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. 2016 poz. 2032 z późn. zm. dalej również „PDOF”). Wartość uzyskanego świadczenia stanowić będzie dla tychże pracowników przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Od wartości tej będzie pobierana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z przedstawionym przyszłym stanem faktycznym, wnioskodawca zadaje następujące pytanie:

1. Czy przychód uzyskany przez pracownika, który będzie korzystał z częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w formie korzystania za symboliczną odpłatnością z karty paliwowej, powiększy podstawę obliczania składek na ubezpieczenie społeczne tego pracownika?
2. Czy przychód uzyskany przez pracownika, który będzie korzystał z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w formie uzyskiwania częściowej refundacji poniesionych udokumentowanych kosztów środkami komunikacji publicznej, powiększy podstawę obliczania składek na ubezpieczenie społeczne tego pracownika?
3. Czy przychód uzyskany przez pracownika, który będzie korzystał z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w formie uzyskania częściowej refundacji poniesionych kosztów przejazdu samochodem na podstawie tzw. kilometrówki, powiększy podstawę obliczania składek na ubezpieczenie społeczne tego pracownika?
4. Czy przychód uzyskany przez pracownika, który będzie korzystał z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w formie przekazanych przez Pracodawcę biletów miesięcznych (lub jednorazowych, czasowych, okresowych, itp. na okaziciela lub imiennego) albo tzw. legitymacji zniżkowych na określony kurs czy typ autobusu lub pociągu, powiększy podstawę obliczania składek na ubezpieczenie Społeczne tego pracownika?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy pracownik korzystający z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w ramach wszystkich wymienionych wyżej form, uzyska zgodnie z art. 12 ust. 2a PDOF przychód ze stosunku pracy z tytułu korzystania z częściowo odpłatnego świadczenia (tj. zakupu usługi po cenie niższej aniżeli detaliczna). W niniejszym stanie faktycznym przychód pracownika nie będzie jednak stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne u tego pracownika w części zarówno jego dotyczącym jak i w części dotyczącej pracodawcy jako płatnika.

Zgodnie z art. 4 pkt 9. art. 18 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r, o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz.U. 2016 poz. 963 z późn zm., dalej „ustawa o SUS”) podstawą obliczania składek na ubezpieczenie społeczne jest przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Należy mieć jednak na uwadze iż zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz U 2015 poz. 2236 ze zm. dalej również „Rozporządzenie”) „podstawy wymiaru składek, nie stanowią: korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji”. W przepisie tym nie sprecyzowano czy powyższe dotyczy publicznych czy niepublicznych środków lokomocji. Ustawodawca nie stworzył także katalogu środków lokomocji więc nie można go zawężać ani tylko do publicznych środków lokomocji ani w jakikolwiek inny sposób. Skoro zatem ustawodawca nie wprowadził w tym zakresie żadnej definicji środka transportu należy pod tym pojęciem dopatrywać się znaczenia potocznego tego sformowania czyli maszyny lub urządzenia służące do przemieszczenia się ludzi lub rzeczy, w tym także samochody. Zdaniem Wnioskodawcy przepis ten ma zastosowanie gdy spełnione zostaną dwie przesłanki:

1. Gdy świadczenia z których korzysta pracownik w tym przypadku prawo do korzystania z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji zostaną mu przyznane na podstawie układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu.
2. Gdy pracownik ponosi częściową odpłatność za otrzymane świadczenie (usługę) a w przypadku uznania, że mamy do czynienia z korzystaniem z przejazdów środkami lokomocji pracownik może korzystać z nich za częściową odpłatność lub nieodpłatnie.

Jednocześnie należy zaznaczyć, iż w ww. przepisie rozporządzenia nie wskazano, aby korzyść musiała zostać uzyskana jedynie w formie niematerialnej co za tym idzie może ona oznaczać również ekwiwalent pieniężny.

Zdaniem Wnioskodawcy pracownik korzystający z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji zgodnie z art. 12 ust. 1 PDOF uzyska przychód podatkowy w wysokości rzeczywiście uzyskanego świadczenia. Przychód ten w analizowanym stanie faktycznym nie będzie jednak powiększał podstawy obliczania składek na ubezpieczenie społeczne, gdyż znajdzie tutaj zastosowanie § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółka zamierza wprowadzić regulacje w Regulaminie Wynagradzania bądź w umowach o pracę, zgodnie z którymi pracownik będzie mógł korzystać, z jednej z kilku form dostępnych korzyści:

1. z imiennych kart paliwowych z określonym limitem tankowania oraz częściową (symboliczną) odpłatnością od każdego litra zakupionego paliwa. Limit ten będzie ustalony z uwzględnieniem odległości przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy, oraz częściowego pokrywania kosztów przejazdu.
2. z częściowej refundacji udokumentowanych kosztów dojazdu do pracy, a przykładowym dowodem będą bilety przejazdu środkami komunikacji publicznej,
3. z częściowej refundacji udokumentowanych kosztów dojazdu do pracy, a przykładowym dowodem będzie tzw. kilometrówka – w przypadku dojazdu do pracy prywatnym samochodem.
4. z przekazanych kupionych przez Pracodawcę biletów miesięcznych (lub jednorazowych, czasowych, okresowych, itp,. na okaziciela lub imiennego) albo tzw. legitymacji zniżkowych na określony kurs czy typ autobusu lub pociągu.

Ad. I

W przypadku tej formy korzystania z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, a także jednocześnie uprawnienia do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług Wnioskodawca będzie z jednej strony umożliwiał realizowanie częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, a z drugiej strony udostępniał możliwość zakupu artykułu jakim jest paliwo po cenie niższej niż detaliczna. Powyższe, jak wyżej wspomniano, zostanie uregulowane w Regulaminie Wynagradzania. Będzie to zatem sytuacja analogiczna do podobnych pozytywnie zaopiniowanych przez ZUS w wielu (w tym również niżej wymienionych) decyzjach. Przykłady takie to udostępnienie pracownikom przez pracodawców za częściową odpłatnością np. pakietów medycznych, kart sportowych, dodatkowych ubezpieczeń lub szczepionek. Niewątpliwie we wszystkich tych przypadkach spełnione zostają oba warunki, o których mowa w Rozporządzeniu, a co za tym idzie, korzyści uzyskane w powyższy sposób podlegają wyłączeniu z oskładkowania.

Stanowisko Spółki zostało potwierdzone w Decyzji z 12-07-2013 r. nr 886/2013 Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie (sygn. akt WPI/200000/451/886/2013) w której wskazano „przedstawione przez wnioskodawcę zdarzenie przyszłe będzie uzasadniało zastosowanie powołanego wyżej przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. – powołanego powyżej, stanowiącego o wyłączeniu z podstawy wymiaru składek korzyści uzyskanych przez pracownika z tytułu udostępnienia przez pracodawcę do skorzystania z samochodu dla celów prywatnych po cenach niższych niż rynkowe pod warunkiem, że uprawnienia te wnioskodawca wprowadzi do regulaminu wynagradzania lub wynikać będą ze stosowanych zapisów zawartych w jednym z aktów wskazanych w tymże przepisie tj. układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub przepisach o wynagradzaniu”.

Również w Decyzji z 06-11-2013 r. nr 1443/2013 Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie (sygn. akt WPI/200000/451/1443/2013) wskazał: „z przedstawionego przez wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika, że pracownicy, którzy przystąpią do ubezpieczenia będą ponosić częściową odpłatność za możliwość korzystania z usług objętych ubezpieczeniem. Natomiast prawo do skorzystania z usług na podstawie Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników. W konsekwencji kwota składki na dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne, finansowana przez wnioskodawcę nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.”

Decyzja ZUS nr 268 z dnia 26 czerwca 2015 r. sygn. DI/100000/43/698/2015: „Podsumowując jeżeli świadczenie na rzecz pracownika wynikające z regulaminu wynagradzania przybiera postać zakupu po cenach niższych niż detaliczne kart sportowych oraz nie stanowi ekwiwalentu w formie pieniężnej i stanowi przychód uzyskiwany przez pracownika w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zostanie ono wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie powołanego wyżej przepisu rozporządzenia. W praktyce oznacza to że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie podłegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od ww. wartości. Według oświadczenia wnioskodawcy zapisy regulaminu wynagradzania obowiązującego w spółce regulują kwestię dostępu pracownika do korzyści i gwarantują zasadę partycypacji pracownika w kosztach nabycia usługi. W konsekwencji należy uznać, iż wartość kart sportowych opłacana przez pracodawcę za pracowników, wynikająca ze stosownych zapisów w regulaminie wynagradzania będzie wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Decyzja ZUS nr 590/2015 z dnia 27 maja 2015 r. sygn. WPI/200000/43/59/20l5: „z przedstawionego we wniosku z dnia 13 maja 2015 r. stanu faktycznego wynika że pracownicy ponoszą częściową odpłatność za otrzymywane świadczenie w postaci szczepionki na grypę, a uprawnienie do skorzystania z niego oraz obowiązek współfinansowania szczepienia przez pracownika wynika z zapisów zawartych u obowiązujących w Spółce przepisów o wynagradzaniu, w tym z zarządzenia stanowiącego zgodnie z oświadczeniem Przedsiębiorcy ich integralną część. W konsekwencji, wartość świadczenia w postaci szczepienia przeciwko grypie w części finansowanej przez pracodawcę nie podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy.”

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza także Decyzja z 7 stycznia 2015 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku (sygn. akt DI/100000/43/586/2014), w którym Organ wskazuje, iż „(…) składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa u przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej do której uiszczenia pracownik byłby zobowiązany w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr. Podsumowując, jeżeli świadczenie na rzecz pracownika wynikające z regulaminów wynagradzania przybiera postać zakupu po cenach niższych niż detaliczne stosownego pakietu medycznego (w tym przypadku postaci świadczenia polegającego na uzyskaniu możliwości korzystania z samochodu udostępnionego przez Pracodawcę dla celów prywatnych) oraz nie stanowi ekwiwalentu w formie pieniężnej i stanowi przychód uzyskiwany w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osóh fizycznych, to zostanie ono wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie powołanego wyżej przepisu rozporządzenia”. Uzyskanie zatem przez pracownika prawa do tych świadczeń po cenach niższych niż detaliczne umożliwi wyłączenie wartości tych korzyści z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie rentowe oraz analogiczne (na zasadzie przepisu art. 20 ust 1 ustawy o SUS) z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe. Jednocześnie, z art 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2016 poz. 1793 ze zm.) wynika, iż do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym wyłączenie, przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia będzie miało zastosowanie również do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W świetle tego zapisu Pracodawca będzie odsprzedawał pracownikom wyżej wymienioną usługę po cenie niższej niż detaliczna, podobnie jak ma to miejsce w sytuacji udostępniania pracownikom przez pracodawców za częściową odpłatnością np. pakietów medycznych. Niewątpliwe spełnione zostają więc oba warunki, o których mowa w Rozporządzeniu.

Ad. 2

Zdaniem Spółki w przedstawionym stanie faktycznym znajduje także zastosowanie końcowa cześć § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej wymienionego rozporządzenia: „podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu (…) korzystania z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji”. Powyższe znajduje potwierdzenie również m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2008 r. (II UK 172/07), wydanego w wyniku skargi kasacyjnej od wyroku Apelacyjnego Sadu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z dnia 16 stycznia 2007 r. w którym Sąd stwierdził, iż każde przysporzenie majątkowe, w tym także ekwiwalenty pieniężne z tytułu ponoszonych kosztów przejazdów do pracy środkami lokomocji wypłacane pracownikom przez pracodawcę na podstawie aktów lub przepisów prawa pracy, podlegają wyłączenia z podstawy wymiaru składek (§ 2 ust. 1 pkt. 26 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r.)”. We wcześniejszym fragmencie uzasadnienia wyroku sąd stwierdził: Nie stawiano w nim „wymogu, że mają to być bilety miesięczne na przejazdy środkami lokomocji. Nie określa się nawet bliżej owych środków lokomocji”. Skoro z treści § 2 ust. 1 pkt. 26 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. wynika, że podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody w postaci korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu polegające między innymi na korzystaniu z odpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, to do materii normatywnej tych aktów lub przepisów prawa pracy należy określenie tego rodzaju korzyści materialnych, które są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Wprawdzie zgodzić się trzeba, że wyłączenia przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiąganych przez pracowników z tytułu zatrudnienia u ramach stosunku pracy, następnie wyłączenie u przypadku enumeratywnie wskazanych w § 2 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. ale nie oznacza to, że sytuacje te podlegają restrykcyjnej wykładni zawężającej.”

Zatem w ocenie Sądu Najwyższego ekwiwalent pieniężny czy kwota zwrotu kosztów za przejazdy podlega wyłączeniu z oskladkowania co znajduje również potwierdzenie w innych orzeczeniach tego sądu (por. również wyrok z 2 grudnia 2009 r. sygn. akt I UK 201/09). Sąd Najwyższy nie jest w swoim stanowisku odosobniony, gdyż podobne tezy znajdują się także w orzeczeniach sądów niższych instancji. Przykładowo Sąd Apelacyjny w Poznaniu u wyroku z dnia 27 września 2012 r. sygn. akt III AUa 445/12, uznał, że każde przysporzenie majątkowe w tym także ekwiwalenty pieniężne z tytułu ponoszonych kosztów przejazdów do pracy środkami lokomocji wypłacane pracownikom przez pracodawcę na podstawie aktów lub przepisów prawa pracy podlega zwolnieniu ze składek ubezpieczeniowych na podstawie § 2 ust.1 pkt. 26 rozporządzenia składkowego. Stanowisko to zostało również powtórzone w orzeczeniu tego sądu o sygn. akt III AUa 3/15 z dnia 29 września 2015 r.

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy również dla tej formy korzystania z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji nie wystąpi obowiązek oskladkowania korzyści uzyskiwanych przez pracowników. Stanowisku Wnioskodawcy jest tutaj zgodne z tezą orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2015 r. sygn. I UK 340/14:

„w przepisach prawa nie ma zakazów, ale legalne przyzwolenie prawne dopuszczalności i legalności uzgodnienia stron stosunku pracy rekompensowania pracownikom zwrotu kosztów dojazdu do miejsca i z miejsca wykonywania pracy środkiem transportu niebędącym własnością pracodawcy w formie ryczałtu w kwotach wynikających z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 25 marca 2012 r. które – co do zasady nie stanowią przychodu z pracy dla celów podatkowych ani składkowych. Zgodnie z § 2 ust. 1 tego aktu prawnego, zwrot kosztów używania przez pracownika w celach służbowych dojazd lokalnych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy, zwanych dalej „pojazdami do celów służbowych”, następuje na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej między pracodawcą a pracownikiem, o używanie pojazdu do celów służbowych, na warunkach określonych w rozporządzeniu. Legalne jest uzgodnienie rekompensaty zwrotu rzeczywiście poniesionych kosztów przejazdów do i z pracy na podstawie przepisów w sprawie szczegółowych zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (ust. 2). W konsekwencji także wprowadzony do umowy o pracę skarżącej ryczałt za dojazdy do i z pracy stanowił legalnie ustalony ekwiwalent pieniężny wypłacany skarżącej za poniesione koszty przejazdów do i z pracy, który był jej przyznany na podstawie przepisów o wynagradzaniu przez radę nadzorczą jej pracodawcy, jeżeli ten uprawniony organ zawarł ze skarżącą odrębną umowę cywilnoprawną albo wprowadził do umowy o pracę podmiotowo istotne postanowienie o przysługiwaniu rekompensaty za dojazdy z miejsca zamieszkania do i z pracy, które podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stosowanie do § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. Oznacza to, że zasada równego traktowania i niedyskryminacji pracowników (art. 183a k.p.), także w odniesieniu do uzgodnionego ryczałtu za dojazdy do i z pracy, który zostaje przyznany pracownikowi przez reprezentujący pracodawcę organ właściwy dla ustalania warunków wynagradzania za pracę lub innych świadczeń ze stosunku pracy na podstawie przepisów u sprawie szczegółowych zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (§ 1 ust.2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy), a takie zasada równego traktowania ubezpieczonych, obowiązująca bez względu na rodzaj i charakter zatrudnienia, wymagają, aby rekompensaty finansowe (ryczałty) za przejazd do i z pracy podlegały wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (art 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z § 2 ust.1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r .) także wtedy, gdy dotyczą świadczeń przyznawanych pracownikom zajmującym stanowiska kierownicze lub decyzyjne, którzy nie mogą być traktowani inaczej (mniej korzystnie) niż pozostali pracownicy.”

Stanowisko to jest również zgodne z tezą innych, wcześniej przywołanych orzeczeń Sądu Najwyższego i Sadu Apelacyjnego w Poznaniu zgodnie z tym, jednoznacznie jest potwierdzone, iż także, jeśli zapewnienie bezpłatnego lub częściowo odpłatnego korzystania ze środków lokomocji następuje poprzez refundacje kosztów dojazdu do pracy samochodem (stanowiącym także środek lokomocji), jest objęte postanowieniem § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia. Inne stanowisko prowadziłoby bowiem do wniosku, iż pracownicy z miejscowości, w których komunikacja publiczna nie jest rozbudowana, zmuszeni do dojazdu prywatnymi samochodami, zostaliby jeszcze dodatkowo obciążani składkami ubezpieczenia społecznego (w części przypadającej na pracownika), co jest niezgodne z zasadą zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa. Zawarcie takiego stanowiska w Regulaminie Wynagrodzeń budziłoby również wątpliwości w świetle art. 9 § 4 Kodeksu Pracy zgodnie z którym postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów oraz statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu nie obowiązują.

Ad. 4

W myśl § 2 ust. 1 pkt. 26 Rozporządzenia, podstawy wymiaru składek ZUS nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Przepis ten nie zastrzega, jakiego rodzaju mają to być środki, oraz czyją własność mają stanowić. Mogą to zatem być zarówno publiczne, jak i niepubliczne środki transportu. Mogą też stanowić własność pracodawcy. Nie ulega wątpliwości, iż pracownik otrzymujący od pracodawcy bilet uprawniający do przejazdu określonymi liniami autobusowymi lub pociągiem uzyskuje uprawnienie do korzystania z bezpłatnych (lub częściowo odpłatnych) przejazdów środkami lokomocji wypełniona zatem także w tym przypadku dyspozycja wynikająca z ww przepisu Rozporządzenia. W nawiązaniu do powyższego również korzyści wynikające z otrzymania biletów uprawniających do przejazdu środkami lokomocji (publicznej lub niepublicznej) nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Zdaniem Wnioskodawcy, przy uwzględnieniu powyższego, nie ma znaczenia, czy Pracodawca przekazuje karty paliwowe, czy refunduje (częściowo) koszty przejazdów lokomocji, czy kupuje bilety na przejazdy środkami lokomocji. Nie ma to wypływu na fakt, iż zarówno środek transportu publicznego jak i samochód pozostają środkami lokomocji, jak i na fakt, iż udostępniane usługi, będą po cenach niższych aniżeli detaliczne. Jednocześnie należy również wskazać, iż pojecie „korzyść materialna” oznacza również ekwiwalent pieniężny nie ma zatem uzasadnienia do ewentualnego wyłączenia któreś ze wskazanych wyżej form spod regulacji § 2 ust.1 pkt 26 Rozporządzenia.

Reasumując, zdaniem Spółki przychód uzyskany przez pracownika, o którym mowa wyżej nie będzie powiększał podstawy obliczania składek na ubezpieczenie społeczne zarówno w części dotyczącej pracownika jako ubezpieczonego jak i Spółki jako płatnika składek.

Wolą Wnioskodawcy jest uzyskanie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych interpretacji wyłącznie w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dodatkowych świadczeń udostępnianych pracownikom po cenach niższych niż detaliczne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz, obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust.1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ponadto stosownie do art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczeniu społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział informuje również, że zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, warunkiem koniecznym do stwierdzenia kompletności wniosku, jest jego należyte opłacenie, natomiast w myśl art. 10 ust. 7 tej ustawy – w przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wobec faktu, iż we wniosku złożonym w dniu 19 kwietnia 2017 r. Wnioskodawca przedstawił wątpliwości w zakresie dotyczącym kilku zdarzeń przyszłych, a do wniosku została dokonana opłata w pojedynczej wysokości, tj. w kwocie 40 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając niniejszą decyzje rozpoznał wniosek wyłącznie w zakresie świadczeń w postaci imiennych kart paliwowych z określonym limitem tankowania z częściową (symboliczną) odpłatnością. Kwestie dotyczące pozostałych świadczeń udostępnianych przez Wnioskodawcę pracownikom w postaci biletów przejazdu środkami komunikacji publicznej, dojazdu do pracy i z pracy prywatnym samochodem tzw. kilometrówka oraz biletów miesięcznych lub legitymacji zniżkowych na określony kurs czy typ autobusu lub pociągu pozostawił bez rozpoznania informując o powyższym Wnioskodawcę odrębnym pismem.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2. art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zakład wskazuje, iż z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez organ dokonanej kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe, Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na zawartej w treści wniosku informacji w powyższym zakresie.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe określony we wskazanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dniu 18 grudnia 1998 r w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zawiera w § 2 ust. 1 pkt 26 zapis, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Konstrukcja powyższego przepisu rozporządzenia jednoznacznie wskazuje, iż aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, przewidujących partycypacje pracownika w ponoszeniu kosztów nabycia tych świadczeń. Ponadto dana korzyść musi przybrać formę niepieniężną (formę zakupu i co istotne, po cenach niższych niż detaliczne artykułu lub usługi). Jednocześnie należy zauważyć, że w sytuacji, gdy świadczenie przyznane pracownikowi jest w całości finansowane przez pracodawcę – stanowi ono podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia.

W świetle przytoczonego przepisu, składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracowniku z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową ich odpłatnością.

Częściowa partycypacja w tym przypadku polega na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług Pracownik uzyska elekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia byłby zobowiązany w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tych dóbr.

W złożonym w dniu 19 kwietnia 2017 r. wniosku o interpretację Wnioskodawca wskazał, że udostępni pracownikom za częściową odpłatnością imienne karty paliwowe z określonym limitem tankowania. Limit ten będzie ustalony z uwzględnieniem odległości przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy, oraz częściowego pokrycia kosztów przejazdu.

Z powyższego wynika, że karta paliwowa będzie rodzajem karty płatniczej zasilanej do określonej wartości (limitu tankowania). Zatem nie można jej utożsamiać z bonem czy talonem uprawniającym do wymiany na usługę czy towar tj. formę niepieniężnego zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usług, przysparzającą pracownikowi korzyść materialną.

Przedmiotową kartę należy raczej uznać za świadczenie pieniężne z uwagi na to, że stanowi ona instrument dostępu do określonych wartości pieniężnych (limitu tankowania określonego przez Wnioskodawcę), co finalnie umożliwia regulowanie zobowiązań pieniężnych takich jak płatność za towary lub usługi w tym przypadku za paliwo.

Tym samym, brak jest podstaw do wyłączenia powyższego świadczenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ponieważ w ocenie Oddziału jest to świadczenie pieniężne.

Biorąc pod uwagę opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące przepisy prawa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 19 kwietnia 2017 r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne udostępnianych pracownikom za częściową odpłatnością imiennych kart paliwowych z określonym limitem tankowania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (…).

źródło: https://bip.zus.pl