Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 16-05-2016 r. – DI/100000/43/507/2016

Decyzja nr 219 – stanowisko prawidłowe w kwestii uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne pracowników wartości korzyści wynikających z udziału w imprezach, w sytuacji gdy nie jest to przychód pracowników

UZASADNIENIE

Dnia 5 maja 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 28 kwietnia 2016 r. złożony przez przedsiębiorcę (…) S. A. z siedzibą w (…) Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego wskazał, iż zamierza organizować imprezy i wyjazdy sportowo-rekreacyjne lub imprezy kulturalno-oświatowe dla swoich pracowników. Przykładowo będą to:

• wyjazd sportowo-rekreacyjny w góry – obejmujący przykładowo: nocleg, wyżywienie, rezerwację karnetów narciarskich, przejazd autokarem lub pociągiem, opiekę instruktorów podczas pobytu na stoku, turniej curlingu lub podobny, ubezpieczenie NNW uczestników wyjazdu,
• spotkanie w restauracji lub klubie dla pracowników lub pracowników i innych uprawnionych osób połączone z imprezą sportową, kulturalną lub rekreacyjną,
• spotkanie kulturalno-rekreacyjne dla dzieci – obejmujące wynajem sali, zabawy, konkursy, pokaz np. iluzjonisty, poczęstunek itp.
• wycieczka po (…) z przewodnikiem – omawiającym zabytki, historię miasta itp.

Jak wskazuje spółka, całość kosztów uczestnictwa pracowników i innych uprawnionych osób (współmałżonek, partner życiowy, dzieci) w tych imprezach/wyjazdach pokrywana ma być ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej ZFŚS), przy czym odpowiednie postanowienia dotyczące realizacji świadczeń na zasadzie powszechnej dostępności i na równych zasadach dla wszystkich uprawnionych zostaną zawarte w Regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych wnioskodawcy.

Spółka podaje, iż koszty uczestnictwa będą obejmować: koszty podróży, koszty zakwaterowania (jeżeli wyjazd jest dłuższy niż jednodniowy), koszty posiłków, koszty imprez, wycieczek itp. Faktury, które będzie otrzymywać wnioskodawca dotyczyć będą łącznie całego kosztu imprezy (na fakturach mogą być wyodrębnione elementy składowe imprezy), przy czym w żadnym wypadku koszt ten nie będzie dzielony przez wynajętą do organizacji firmę na poszczególnych uczestników.

W dniu (…) 2016 r. Minister Finansów reprezentowany przez Dyrektora Izby Skarbowej w (…) wydał wnioskodawcy indywidualną interpretację prawa podatkowego (sygnatura (…)), w której uznał, że w przypadku organizowania imprez wymienionych powyżej nie powstaje dla pracowników przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak podaje przedsiębiorca, w uzasadnieniu powołanej interpretacji Minister Finansów stwierdził m. in.: „Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że w przypadku zorganizowania imprez czy wyjazdów sportowo-rekreacyjnych lub imprez kulturalno-oświatowych, o charakterze integracyjnym dla pracowników na zasadzie powszechnej dostępności i na równych zasadach, nie można mówić o przychodzie uzyskanym z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Nie będzie bowiem spełnione kryterium wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści). Skoro impreza czy wyjazd będzie miał charakter ogólnodostępny dla wszystkich pracowników, to mimo, że udział w wycieczce będzie dobrowolny, po stronie pracowników nie wystąpi korzyść w postaci zaoszczędzenia wydatku. Nie sposób bowiem zakładać, że gdyby nie wyjazd bądź impreza organizowana i finansowana przez pracodawcę, pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu. Udział w wyjeździe lub imprezie organizowanej przez pracodawcę nie oznacza uzyskania przychodu przez pracownika także z tego powodu, że brak jest podstaw, by świadczenie adresowane do wszystkich pracowników – przypisać indywidualnym uczestnikom, jako ich wymierną korzyść. Bez skonkretyzowanego i indywidualnie przypisanego świadczenia nie można bowiem określić wysokości przychodu. W świetle powyższego należy uznać, że udział pracowników w opisanych imprezach i wyjazdach sportowo-rekreacyjnych oraz imprezach kulturalno-oświatowych o charakterze integracyjnym nie będzie stanowił dla pracowników przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. W konsekwencji również na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek płatnika z tego tytułu.”

Przedsiębiorca wskazuje, że w cytowanej interpretacji Minister Finansów rozstrzygał w istniejącym stanie faktycznym, w którym wymienione powyżej świadczenia były finansowane ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych w sposób zróżnicowany w zależności od sytuacji życiowej, finansowej i rodzinnej pracownika, ale powyższe rozstrzygnięcie jest generalne i odnosi się do każdej sytuacji finansowania tych świadczeń przez pracodawcę.

W związku z powyższym zdarzeniem przyszłym, wnioskodawca sformułował pytanie czy będzie on miał obowiązek uwzględniać w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne pracowników kwoty wydatkowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na przedsięwzięcia omówione w opisie stanu faktycznego, w sytuacji gdy świadczenia te udzielane będą na zasadzie powszechnej dostępności i na równych zasadach dla wszystkich uprawnionych, a więc z pominięciem kryterium socjalnego, co będzie miało odzwierciedlenie w Regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych wnioskodawcy.

Przedsiębiorca przedstawił własne stanowisko w sprawie stwierdzając, iż nie będzie miał obowiązku uwzględniać w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne pracowników kwot wydatkowanych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na przedsięwzięcia omówione w opisie stanu faktycznego.

Uzasadniając swoje stanowisko, przedsiębiorca wskazuje, iż wynika ono wprost z indywidualnej interpretacji otrzymanej przez niego od Ministra Finansów i przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r., poz. 121, z późniejszymi zmianami) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r., poz. 581, z późniejszymi zmianami).

Następnie spółka stwierdza, iż ogólna zasada stanowi, że pracownicy podlegają ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu (art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Jednak, zgodnie z art. 18 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 9 ww. ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowią przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Zatem, jeżeli jakieś świadczenie nie stanowi, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodu z tytułu stosunku pracy, to nie stanowi również podstawy naliczania składek. W wydanej na rzecz Pioneer interpretacji indywidualnej Minister Finansów jednoznacznie rozstrzygnął, że udział pracowników i członków ich rodzin w opisanych imprezach i wyjazdach sportowo-rekreacyjnych oraz imprezach kulturalno-oświatowych nie stanowi dla pracowników przychodu podatkowego.

Spółka konkluduje na podstawie powyższego, iż nie istnieje w przedmiotowej sprawie podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Dalej przedsiębiorca wskazuje, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe dla pracowników (art. 20 ust. 1 ww. ustawy), czyli w przedmiotowej sprawie podstawa ta również nie istnieje.

Zatem, zdaniem wnioskodawcy, wymienione w opisie zdarzenia przyszłego świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach ZFŚS, nie są uwzględniane w podstawie naliczania wszystkich ww. składek.

W zakresie naliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne pracownicy podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu (art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Podstawę wymiaru składek ustala się identycznie jak podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (art. 81 ust. 1 ww. ustawy). Zdaniem przedsiębiorcy, w sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku podstawa naliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne też nie istnieje. Zatem wymienione w opisie zdarzenia przyszłego świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne wramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie są uwzględniane w podstawie naliczania składek na ubezpieczenia zdrowotne.

Na zakończenie wnioskodawca podkreśla, że nie upatruje wyłączenia wartości przedmiotowych świadczeń z podstawy naliczania składek w przepisach §2 pkt 19 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, z późniejszymi zmianami), który wyłącza z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Skoro bowiem na mocy przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń zdrowotnych i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie istnieje podstawa naliczania składek, to nie znajdują zastosowania wyłączenia z tej podstawy wymienione w powołanym rozporządzeniu. I jedyną podstawą prawną nieuwzględnienia wartości przedmiotowych świadczeń w podstawie naliczania składek są omówione powyżej przepisy ustawowe.

Na marginesie wnioskodawca zauważa, że w wyroku z 23 października 2008 r. (II PK 74/08) Sąd Najwyższy opowiedział się za szerokim rozumieniem działalności socjalnej pracodawców, uznawszy, że kryterium socjalne statuowane art. 8 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych nie odnosi się do całości działalności socjalnej w rozumieniu art. 2 pkt 1 tej ustawy, a jedynie do ulgowych świadczeń i usług. W sentencji tego wyroku stwierdzono, że „Regulamin może przewidywać wydatkowanie środków funduszu na inne cele mieszczące się w ramach działalności socjalnej oraz ustalać inne zasady korzystania z tych świadczeń, np. powszechnej dostępności na równych zasadach w zakresie imprez integracyjnych”.

Dalej wnioskodawca wskazuje, że również w wyroku z 10 lipca 2014 r. (II UK 472/13) Sąd Najwyższy uznał, że działalność socjalna może być ukierunkowana nie tylko na indywidualnego pracownika, ale także na większą liczbę uprawnionych, a regulamin ZFŚS może przewidywać gospodarowanie jego środkami finansowymi na zasadzie powszechności i równej dostępności dla każdego pracownika. Dlatego świadczeń nie trzeba adresować wyłącznie do zindywidualizowanych osób. Można nimi objąć wszystkich pracowników (osoby uprawnione), przez co dopuszcne będzie sfinansowanie z funduszu zarówno wycieczek, jak i innych imprez sportowo-kulturalnych.

Wszelako pracodawca, który zamierza odstąpić od stosowania kryteriów socjalnych, musi przewidzieć taką możliwość expressis verbis w regulaminie ZFŚS. Innymi słowy, jeśli ten regulamin wprowadza kryterium powszechnej dostępności na równych zasadach dla wszystkich uprawnionych, przedsiębiorca może sfinansować np. wycieczkę dla całej załogi. Wnioskodawca wprowadzi takie postanowienia do regulaminu ZFŚS.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Składki na ubezpieczenia społeczne odprowadza się po ustaleniu takiego obowiązku, w sytuacji istnienia tytułu podlegania tym ubezpieczeniom od podstawy wymiaru składek. W przypadku osób będących pracownikami, w myśl art. 18 ust. 1 i 2 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych osób stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r., poz. 2236), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Brak jest możliwości dokonywania przez Zakład kwalifikacji danego świadczenia jako pochodzącego z konkretnego źródła uzyskania przychodu, (co zarezerwowane zostało do wyłącznej kompetencji organów podatkowych – art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Kwestia przychodowa stanowi zawsze zagadnienie pierwotne, które poprzedza ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Kwalifikacja podatkowa danego świadczenia musi znaleźć swoje odniesienie w opisie stanu faktycznego bądź w opisie zdarzenia przyszłego. Stwierdzenie przedsiębiorcy dotyczące tej materii wiąże Zakład i brak jest możliwości zakwestionowania danej kwalifikacji podatkowej w ramach postępowania prowadzonego przez Zakład w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zw. z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W związku ze stwierdzeniem przedsiębiorcy, zawartym we wniosku z dnia 28 kwietnia 2016 r., iż wartość korzyści wynikających z udziału w imprezach i wyjazdach sportowo-rekreacyjnych oraz imprezach kulturalno-oświatowych o charakterze integracyjnym nie stanowi przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdzić należy, iż w takiej sytuacji brak będzie obowiązku odprowadzania od ich wartości składek na ubezpieczenia społeczne. Jak bowiem podkreślono powyżej, podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia zawsze stanowi przychód osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Jednocześnie w odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego wskazać należy, iż zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 581, ze zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, a więc powyższe ma zastosowanie również do tychże składek.

W konsekwencji, wartość świadczeń opisanych we wniosku o wydanie interpretacji, zapewnionych przez spółkę swoim pracownikom, w warunkach opisanych we wniosku, nie będzie podlegać uwzględnieniu także w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (…).

źródło: https://bip.zus.pl