Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 5-06-2014 r. – DI/100000/43/589/2014

Wartość śwaidczeń w postaci refundacji kosztów zakupu okularów, które będą udostępniane pracownikom na podstawie zapisów w regulaminie wynagradzania i częściowo finansowane przez pracowników w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownik

UZASADNIENIE

W dniu 13 maja 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (…) z dnia 6 maja 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 maja 2014 r. doręczonym dnia 29 maja 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż zamierza częściowo sfinansować pracownikom zakup okularów. Każdy z pracowników, u którego uprawniony lekarz stwierdzi konieczność używania okularów korekcyjnych, będzie mógł otrzymać dofinansowanie w wysokości ustalonej przez pracodawcę. Dofinansowanie będą mogli otrzymać również pracownicy, dla których pracodawca nie ma takiego obowiązku wynikającego z odrębnych przepisów, w związku z zagrożeniami na stanowisku pracy.

W ocenie spółki, w niniejszej sprawie zasadnym będzie możliwość zastosowania §2 ust.1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 1998 r., Nr 161, poz. 1106 ze zm.) – podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody, tj.: korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Spółka planuje wprowadzić zmiany w regulaminie wynagradzania, w ten sposób, że:

• do obowiązującego art. Regulaminu Wynagradzania chciałaby dodać pkt (…) o następującej treści: „Pracodawca może finansować również inne dodatkowe świadczenia medyczne oraz świadczenia rzeczowe na rzecz pracowników na zasadach określonych w odrębnym zarządzeniu lub załączniku do regulaminu”,
• do obowiązującego zarządzenia w sprawie określenia zasad i warunków częściowej refundacji kosztów poniesionych przez pracownika (…) na zakup okularów korygujących wzrok, chciałaby dodać § (…) zarządzenia w następującej treści:

1. Pracodawca może zapewnić również innym pracownikom (nie wymienionym w § (…) ) częściowe finansowanie zakupu okularów korekcyjnych, o ile lekarz okulista stwierdzi potrzebę ich stosowania u pracownika. Potrzeba ta musi zostać udokumentowana zaświadczeniem wydanym przez lekarza okulistę.
2. Pracodawca dofinansowuje zakup okularów nie częściej niż raz na 2 lata.
3. Pracownik ponosi częściową odpłatność za zakup okularów korekcyjnych, odpłatność ta nie może być mniejsza niż 1 zł.
4. Pracodawca opłaca za pracownika różnicę w cenie pomiędzy częścią opłaconą, a faktycznie poniesioną, nie więcej jednak niż (…) zł brutto.
5. Pracodawca ustala odpłatność za okulary we własnym zakresie i podaje do wiadomości pracownikom.
6. Do pracowników wymienionych w § (…) pkt (…) stosuje się również zasady opisane w § (…) i § (…) z wyjątkiem zaświadczenia lekarskiego zalecające stosowanie szkieł korekcyjnych podczas pracy przy monitorze ekranowym.

Zdaniem spółki, pracodawca będzie mógł zastosować wyłączenie, o którym mowa w §2 ust.1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z §1 rozporządzenia podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z zastrzeżeniem art. 18 ust.2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z przepisem art.18 ust.1 i 2 oraz art.20 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w §2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie zgodnie z §2 ust.1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Konstrukcja §1 i 2 ust.1 pkt 26 ww. rozporządzenia jednoznacznie wskazuje, że aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń. Uzyskanie przez pracownika prawa do tych świadczeń po cenach niższych niż detaliczne umożliwi wyłączenie wartości tych korzyści z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz analogicznie (na zasadach art.20 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe.

W ocenie spółki koszt świadczeń (refundacji kosztów zakupu okularów), które będą udostępniane pracownikom zakładu na podstawie zapisów w regulaminie wynagradzania i częściowo finansowane przez pracowników, spełni wymogi określone w § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia, zatem należy uznać, że świadczenia te nie będą stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wypadkowe i chorobowe otrzymujących go pracowników.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 26 maja 2014 r. doręczonym dnia 29 maja 2014 r. wnioskodawca wskazał, iż korzyść w postaci dofinansowania zakupu okularów korekcyjnych, o której mowa we wniosku w części opłacanej przez zakład pracy, stanowi przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz.361 ze zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z przywołanym przez wnioskodawcę § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Wskazany przepis ma zastosowanie również do składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe. W myśl bowiem art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, przy czym nie znajduje zastosowania ograniczenie wysokości rocznej podstawy wymiaru składek, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, jak podnosi wnioskodawca, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają jedynie te przychody, które:

• wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,
• przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością.

Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego nabycia tychże dóbr. Z treści wniosku i załączonego do niego zarządzenia nr (…) wynika, iż pracodawca nie dokonuje zakupu okularów korygujących, lecz dokonuje zwrotu części kosztów ich nabycia przez pracowników na wniosek pracownika i na podstawie przedłożonej faktury dokumentującej zakup. Oznacza to, iż pracownik otrzymuje od pracodawcy świadczenie pieniężne tytułem zwrotu kosztów nabycia okularów. Taka konstrukcja uniemożliwia dokonanie wyłączenia świadczenia z podstawy wymiaru składek.

Należy zwrócić uwagę, iż brzmienie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie pozwala na zastosowanie wyłączenia z podstawy wymiaru składek ekwiwalentu. Na takie wyłączenie pozwala natomiast §2 ust.1 pkt 6 rozporządzenia (który ma zastosowanie do pracowników spełniających warunki określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. Nr 148, poz.973)), który stanowi, iż podstawy wymiaru składek nie stanowi wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.

O ile więc brzmienie §2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia umożliwia zastosowanie wyłączenia z podstawy wymiaru składek wartości zwrotu uprawnionemu pracownikowi kosztów zakupionych przez niego okularów korygujących, o tyle § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia nie daje takiej możliwości. Okoliczność, iż pracodawca nie zwróci całej kwoty uiszczonej przez pracownika tytułem zakupu okularów pozostaje bez wpływu na pieniężny charakter świadczenia.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl