Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 6-12-2013 r. – WPI/200000/451/1606/2013

Podleganie ubezieczeniom społecznym

UZASADNIENIE

W dniu 22.11.2013r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek Przedsiębiorcy o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę, na 1/2 etatu, zwrócił się z pisemnym wnioskiem o udzielenie mu urlopu rodzicielskiego w wymiarze 26 tygodni, z tytułu sprawowania opieki nad córką. Urlop macierzyński oraz dodatkowy urlop macierzyński wykorzystuje żona pracownika. Pracodawca wyraził zgodę na ww. urlop. Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, że ww. pracownik jest zatrudniony na stanowisku dziennikarza, zajmuje się sprawami dotyczącymi prawidłowego działania redakcji. Wydawnictwo chciałoby zawrzeć z ww. pracownikiem umowę o dzieło na tworzenie utworów autorskich, które są podstawą prawidłowego redagowania pism i właściwego przekazu informacji czytelnikom. W związku z powyższym Wydawnictwo zwraca się z zapytaniem czy:

1/ przepisy prawa dopuszczają możliwość dodatkowego zatrudnienia na umowę o dzieło w trakcie przebywania na urlopie rodzicielskim,

2/ jakiemu ubezpieczeniu ZUS będzie podlegał zleceniobiorca z tytułu zawartej z nim umowy o dzieło,

3/ czy fakt zawarcia umowy o dzieło będzie miał wpływ na prawo i wysokość zasiłku macierzyńskiego z tytułu przebywania na urlopie rodzicielskim.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie. Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawne zdaniem Wnioskodawcy:

1/ możliwe jest zawarcie umowy o dzieło z własnym pracownikiem podczas jego przebywania na urlopie rodzicielskim, gdyż żaden przepis tego nie zabrania,

2/ zleceniobiorca z tytułu zawartej z nim umowy o dzieło będzie podlegał wyłącznie ubezpieczeniu zwrotnemu z tytułu umowy o dzieło, gdyż obowiązkowe składki społeczne będą opłacone od zasiłku macierzyńskiego z tytułu przebywania na urlopie rodzicielskim,

3/ zawarcie umowy o dzieło z własnym pracownikiem podczas jego przebywania na urlopie rodzicielskim nie wpłynie na prawo oraz wysokość zasiłku macierzyńskiego z tytułu urlopu rodzicielskiego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy do wydawania decyzji interpretacyjnej w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym zostały zawarte w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym określa art. 6 ust.1 ww. ustawy. Powołany przepis stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. pracownikami, osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, z zastrzeżeniem ust.4 tegoż artykułu. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem.

Należy podkreślić, iż w świetle obowiązujących przepisów, w tym art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba, która wykonuje pracę wyłącznie na podstawie umowy o dzieło nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Należy jednakże zauważyć, że w myśl art. 8 ust. 2a tejże ustawy, za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Wyjątkiem od powyżej przedstawionej zasady jest sytuacja, gdy pracodawca zatrudnia na podstawie umowy o dzieło swojego pracownika pobierającego zasiłek macierzyński z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Osoby przebywające na urlopie macierzyńskim, dodatkowym urlopie macierzyńskim, urlopie ojcowskim oraz urlopie rodzicielskim nie posiadają statusu „własnego pracownika” co skutkuje brakiem możliwości zastosowania do tych osób wskazanego powyżej art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W rezultacie osoby takie z tytułu wykonywania umów o dzieło również nie podlegają ubezpieczeniom społecznym.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21 poz. 94 z późn. zm.) urlop rodzicielski przysługuje w wymiarze 26 tygodni niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Warunkiem nabycia do niego prawa jest bezpośrednio wcześniejsze wykorzystanie dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Mogą z niego korzystać oboje rodzice, przy czym łączny wymiar ich urlopów nie może przekraczać 26 tygodni. Ponadto w myśl art. 184 tej ustawy za czas urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach i warunkach określonych odrębnymi przepisami

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1) oraz pkt 19) ustawy z dnia 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych – obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami oraz osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Jednocześnie Oddział podkreśla, iż z treści art.6 ust. 1 pkt 19) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż pobieranie zasiłku macierzyńskiego oraz przebywanie na urlopie wychowawczym stanowi odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Z tym zastrzeżeniem, że przebywanie na urlopie wychowawczym stanowi tytuł do tych ubezpieczeń tylko wtedy, gdy dana osoba nie ma ustalonego prawa do renty lub emerytury oraz innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych. W rezultacie, w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego oraz przebywania na urlopie wychowawczym pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym.

W konsekwencji, osoba wykonująca umowę o dzieło na rzecz własnego pracodawcy w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego w związku z przebywaniem na urlopie rodzicielskim z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym wyłącznie z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego w okresie przebywania na urlopie rodzicielskim.

Biorąc powyższe pod uwagę. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy w przedmiocie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o dzieło wykonywanej na rzecz własnego pracodawcy w okresie przebywania na urlopie rodzicielskim

Równocześnie należy wskazać, że biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Ponadto Oddział podkreśla, iż wiążące interpretacje w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mogą zostać wydane wyłącznie w zakresie określonym w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W przypadku, gdy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji zostanie złożony w sprawie nic odnoszącej się do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę w jego indywidualnej sprawie daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Zakład obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.

Powyższy katalog zawarty w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obejmuje kwestie związane z obowiązkiem świadczenia daniny publicznej, w tym składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, natomiast nic obejmuje spraw związanych ze świadczeniami wypłacanymi z ubezpieczeń, w tym m.in. ustalania prawa i wysokości zasiłku rodzicielskiego. Zasiłki wypłacane z ubezpieczeń społecznych składają się na kompleksowy system pieniężnej pomocy ubezpieczeniowej, obejmujący poszczególne etapy sytuacji pracownika spowodowanej np. chorobą lub urodzeniem i wychowaniem dzieci. W konsekwencji po stronie przedsiębiorcy nie powstaje obowiązek świadczenia daniny publicznej w tym zakresie.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład odmówił wydania pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w sprawie możliwości dodatkowego zatrudnienia w formie umowy o dzieło zawartej z własnym pracodawcą w trakcie trwania urlopu rodzicielskiego, oraz w kwestii wpływu tegoż zatrudnienia na prawo do zasiłku rodzicielskiego i jego wysokość.

Jednocześnie Oddział informuje, iż odmowa wydania pisemnej interpretacji nie pozbawia prawa do występowania w powyższym zakresie do właściwego terytorialnie Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o udzielenie wyjaśnień w zwykłym trybie administracyjnym.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl