Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 21-02-2013 r. – DI/100000/451/1486/2012

UZASADNIENIE

Dnia 14 grudnia 2012 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 10 grudnia 2012 r. przedsiębiorcy (…) z siedzibą w (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, że w celu zakończenia postępowania przed sądem pracy zamierza zawrzeć z byłym pracownikiem ugodę pozasądową. Przedsiębiorca powziął wątpliwość czy przychód uzyskany przez byłego pracownika z tytułu zawartej ugody pozasądowej stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, a w konsekwencji, czy powinny zostać potrącone składki na te ubezpieczenia. Jednocześnie spółka wyraża stanowisko, że od kwoty świadczenia, które może zostać wypłacone z tytułu zawartej ugody pozasądowej, powinny zostać potrącone składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, a spółka powinna dokonać potrącenia składek na te ubezpieczenia od kwoty brutto wynikającej z ugody pozasądowej, ponieważ przychody z tego tytułu nie mieszą się w katalogu przychodów, które nie stanowią podstawy wymiaru składek w myśl przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z dnia 18 grudnia 1998 r, w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 21 stycznia 2013 r. (wpływ do Oddziału ZUS w dniu 24 stycznia 2013 r.), przedsiębiorca wskazał, iż planuje zawrzeć ugodę pozasądową celem zakończenia postępowania przed sądem pracy toczącego się w wyniku odwołania byłego pracownika od wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy. Strony wyraziły wolę zakończenia sporu sądowego w drodze zawarcia ugody pozasądowej i wypłatę byłemu pracownikowi kwoty w określonej wysokości. Spółka wskazują że ww. świadczenie należy potraktować jako przychód ze stosunku pracy i argumentuje, że zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art, 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. 2 2012 r. poz. 361), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, jak również przychody ze stosunku pracy określone w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, z wyjątkiem dochodów wymienionych w jej art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Planowana ugoda dotyczyć będzie byłego pracownika, a w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3lit. g) ww. ustawy stanowi wyjątek wyłączający zastosowanie przedmiotowego zwolnienia właśnie do odszkodowań przyznanych na podstawie umów i ugód pozasądowych. Ustawodawca wyłączył z katalogu zwolnień te odszkodowania, które zostały wypłacone na podstawie ugody pozasądowej. Konsekwencją powyższego będzie opodatkowanie przez spółkę kwoty wypłaconej na podstawie ww. ugody pozasądowej.

Z kolei w uzupełnieniu wniosku z dnia 13 lutego 2013 r. spółka wskazała, że roszczenie, (którego dotyczy postępowanie sądowe) wynika ze stosunku pracy, a dotyczy wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy, które w ocenie pracownika nastąpiło z naruszeniem przepisów Kodeksu pracy. Pracownik wniósł do Sądu pracy odwołanie od wypowiedzenia zmieniającego z wnioskiem o uznanie wypowiedzenia zmieniającego za bezskuteczne. Jednakże w trakcie trwania sporu przed Sądem pracy nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika, na zasadach przewidzianych w art. 10 Ustawy z dnia 13 marca 2003 r. – o szczególnych zasadach rozwiązania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. nr 90, poz. 844 z późn. zm.). Pracownik nie kwestionował skuteczności złożonego wypowiedzenia z ww. przyczyn. Strony w celu zakończenia postępowania przed sądem pracy, wyraziły wolę zakończenia sporu sądowego w drodze zawarcia ugody pozasądowej i wypłatę byłemu pracownikowi kwoty w określonej wysokości.

W ocenie przedsiębiorcy kwota wynikająca z ugody pozasądowej ma związek ze stosunkiem pracy, ponieważ spór dotyczył zasadności przesłanek wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy, natomiast nie ma bezpośredniego związku rozwiązaniem stosunku pracy, skoro stosunek pracy ustał przed planowanym zawarciem ugody, a wypowiedzenie umowy o pracę z przyczyn wskazanych w Ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nie było kwestionowane przez pracownika. Wnioskodawca argumentuje, że kwota, której wypłacenie byłemu pracownikowi planuje z tytułu zawarcia ugody pozasądowej nie ma bezpośredniego związku z ustaniem stosunku pracy, ponieważ rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło po rozwiązaniu umowy o pracę z uwagi na decyzję pracodawcy o likwidacji zajmowanego przez pracownika stanowiska, które zajmował na skutek wręczonego wcześniej wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy co do obowiązku uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne należności pieniężnej wypłaconej na podstawie zawartej ugody pozasądowej należy uznać za prawidłowe.

Art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r., nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. 2009 r., nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. 2010, nr 51, poz. 307, z późn. zm.).

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych,

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią natomiast przychody wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz, 1106, późn. zm., gdzie w § 2 ust. 1, pkt 3 zawarte jest wyłączenie określonych należności, jako niewchodzących do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bowiem nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe „odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy”. Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, określonych kategorii przychodów zawarte w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi wyjątek od ogólnej zasady, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, dlatego przepisy te muszą być interpretowane ściśle.

Uzyskane przez pracownika kwoty z tytułu odpraw są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zarówno w odniesieniu do tych odpraw, które mają swe źródło w ustawach szczególnych, w tym ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jak również tych wynikających z dobrowolnych porozumień zawartych między pracodawcą a pracownikiem (w sytuacjach przewidzianych przez umowę o pracę lub w późniejszych porozumieniach między pracodawcą a konkretnym pracownikiem).

Przywołany przepis ww. rozporządzenia znajduje jednak zastosowanie w przypadku, gdy wypłata kwoty na podstawie zawartej ugody pozasądowej pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, a jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę takiego świadczenia winno być ustanie zatrudnienia. Oznacza to, iż tego typu świadczenia nie mogą być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach niż pozostających w ścisłym związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Z uwagi na okoliczność, iż wypłata kwoty świadczenia nastąpi na podstawie dobrowolnej ugody pozasądowej między pracodawcą, a pracownikiem, która nie ma bezpośredniego związku rozwiązaniem (ustaniem) stosunku pracy, (bowiem stosunek pracy ustał przed planowanym zawarciem ugody zawartej na etapie postępowania sądowego), to nie może mieć w sprawie zastosowanie wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia. Zatem planowane przez spółkę zawarcie ugody pozasądowej z byłym pracownikiem i wypłacenie z tego tytułu kwoty świadczenia stanowi podstawę wymiaru na ubezpieczenie społeczne.

Ponadto zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j. Dz. U. z 2008, nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W związku z powyższym wypłacona byłemu pracownikowi kwota z tytułu zawartej ugody pozasądowej stanowić będzie również podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

źródło: https://bip.zus.pl