W odpowiedzi na interpelację Pana Posła Artura Szałabawki dotyczącą wymagań określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. poz. 279, ze zm.), zwanym dalej „rozporządzeniem o posiłkach i napojach”, przesłaną przy wystąpieniu Marszałka Sejmu RP z dnia 19 lipca 2019 r., znak: K8INT32637, przedstawiam następujące stanowisko.
Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1 i 5 oraz ust. 2 rozporządzenia o posiłkach i napojach pracodawca zapewnia napoje pracownikom zatrudnionym m.in. w warunkach gorącego mikroklimatu (charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego WBGT > 25°C) oraz na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C. W myśl § 4 ust. 2 tego rozporządzenia należy zapewnić napoje w ilości zaspokajającej potrzeby pracowników, odpowiednio zimne lub gorące, w zależności od warunków wykonywania pracy, a w przypadku określonym w ust. 1 pkt 1 – napoje wzbogacone w sole mineralne i witaminy.
Zgodnie z § 112 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. poz. 1650, z późn. zm.) pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych oprócz wody także inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników.
Ilość napojów, jaką należy zapewnić pracownikom, jest trudna do określenia. Ze względu na różną wrażliwość fizjologiczną pracowników, ich potrzeby będą się różnić w zależności od pracownika. Aby jednak nie doszło do odwodnienia organizmu, ilość dostarczanej wody powinna umożliwiać dowolne picie co najmniej 2-3 litrów przez pracownika dziennie. W przypadku pracy biurowej (lekkiej z punktu widzenia wydatku energetycznego) pracownikom powinna być zapewniona woda pitna, wzbogacona o sole mineralne. Poleca się również instalowanie w miejscach pracy dystrybutorów z wodą pitną dostępną przez cały rok.
Przywołany powyżej wskaźnik WBGT służy do oceny obciążenia cieplnego pracownika na stanowisku pracy w środowisku (mikroklimacie) gorącym. Wyraża się go w °C i jest on funkcją pochodnych temperatury (temperatury powietrza, temperatury naturalnie wilgotnej oraz temperatury poczernionej kuli). Pomiarów dokonuje się zgodnie z normą PN-EN ISO 7243:2018-01 Ergonomia środowiska termicznego – Ocena obciążenia cieplnego za pomocą wskaźnika WBGT (temperatura wilgotnego termometru i poczernionej kuli).
Zgodnie z § 12 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. poz. 166) badania i pomiary wskaźników środowiska gorącego wykonywane są raz w roku lub raz na dwa lata, jeśli podczas dwóch ostatnich badań wartości wskaźników mikroklimatu nie przekraczały wartości dopuszczalnych dla 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy. Zgodnie zaś z § 15 tego rozporządzenia wykonują je laboratoria, które uzyskały akredytację w tym zakresie na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2019 r. poz. 155).
Wartości wskaźnika WBGT, z uwzględnieniem ciężkości wykonywanej pracy oraz tempa metabolizmu pracownika, porównuje się następnie z wartościami najwyższych dopuszczalnych natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, określonymi w ust. 1 części C załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. poz. 1286). Określone tam wartości nie powinny być przekraczane w ciągu 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy. W przypadku ich przekroczenia pracodawca ma obowiązek podjąć wszelkie działania, w tym działania z zastosowaniem profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej, zmierzające do ograniczenia negatywnego wpływu zagrożenia wysoką temperaturą na zdrowie pracownika.
Zgodnie z przepisami normy PN-EN ISO 7726:2002 Ergonomia środowiska termicznego –Przyrządy do pomiaru wielkości fizycznych, temperatura powietrza powinna być mierzona na stanowisku pracy na poziomie ciała pracownika, w miejscach, w których pracownik przebywa najczęściej. Pomiaru takiego dokonuje osoba odpowiedzialna (np. pracownik służby BHP) certyfikowanym termometrem, przy zastosowaniu wszelkich możliwych udogodnień technologicznych (np. przy włączonym nawiewie powietrza, systemie klimatyzacji, zasłoniętych roletach w oknach itp.), chroniąc sondę przed zakłóceniami, np. dodatkowym wpływem promieniowania z sąsiednich źródeł ciepła.
Pragnę podkreślić, że określone w przepisach wymagania są wymaganiami minimalnymi i powinny być bezwzględnie spełniane. Nie ma przeciwwskazań, aby pracodawcy określali wyższe standardy i zapewniali swoim pracownikom lepsze warunki pracy. Istotne jest zatem, aby także pracodawcom zależało na poprawie warunków, w jakich pracują pracownicy oraz na ochronie pracowników, za których ponoszą odpowiedzialność prawną. Zgodnie bowiem z art. 207 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 i 1043) pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy, a także zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy. Realizacja powyższych obowiązków służy zapewnieniu jak najlepszych warunków pracy wszystkim pracownikom.
Przedstawiając powyższe, uprzejmie informuję, że w chwili obecnej nie przewiduję zmiany rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.
źródło: http://www.sejm.gov.pl/
Wytłuszczenia dokonane przez redakcję