W odpowiedzi na interpelację pana posła Grzegorza Roszaka w sprawie zmian w sposobie ustalania wysokości ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, przesłaną przy piśmie z dnia 15 września 2009 r., znak: SPS-023-11408/09, uprzejmie informuję, co następuje:
Aktualnie prowadzone są prace nad nowelizacją rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14, ze zm.). W ramach tych zmian proponuje się m.in. nadanie nowego brzmienia § 18 tego rozporządzenia, co ma na celu dostosowanie sposobu obliczania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy do obowiązującej pracownika dobowej normy czasu pracy.
Należy bowiem podkreślić, że dobowa norma czasu pracy ma istotne znaczenie przy rozliczaniu urlopu wypoczynkowego. Z art. 1542 § 2 Kodeksu pracy wynika, że przy udzielaniu urlopu jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Przepis ten stosuje się odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów, jest niższa niż 8 godzin (art. 1542 § 3 Kodeksu pracy). A zatem posługiwanie się pojęciem „dobowej normy czasu pracy” w przepisach nowelizowanego rozporządzenia nie będzie nowością. Pojęciem tym posługują się bowiem już przepisy Kodeksu pracy w kontekście rozliczania urlopu wypoczynkowego.
Należy wyjaśnić, że przepisy Kodeksu pracy ustanawiają w art. 129 dwie normy czasu pracy: 8-godzinną normę dobową i przeciętnie 40-godzinną normę tygodniową. Normy te obowiązują pracowników zatrudnionych w każdym systemie czasu pracy (podstawowym, równoważnym, zadaniowym itd.), a także pracowników zatrudnionych zarówno w pełnym, jak i w niepełnym wymiarze czasu pracy. Jednakże pewne grupy pracowników objęte są niższymi normami czasu pracy, w tym także normami dobowymi, na podstawie odrębnych przepisów. Dotyczy to np.:
• pracowników o znacznym oraz umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, których obowiązuje 7-godzinna dobowa norma czasu pracy (art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, ze zm.),
• części pracowników zakładów opieki zdrowotnej, których obowiązują – w zależności od rodzaju pracy – dobowe normy: 7 godzin 35 minut, 6 oraz 5 godzin (art. 32g ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej, Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, ze zm.).
Od norm czasu pracy należy odróżnić wymiar czasu pracy. Przepisy art. 135, 136, 137, 143 i 144 Kodeksu pracy określają nie dobowe normy, ale dobowe wymiary czasu pracy, co wprost wynika z ich treści. Zgodnie z tymi przepisami dobowy wymiar czasu pracy pracownika może zostać przedłużony do 12, 16, a nawet 24 godzin – zależnie od systemu czasu pracy i rodzaju pracy. Wymiar czasu pracy to konkretna liczba godzin do przepracowania, zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy. Liczbę tych godzin (wymiar czasu pracy w skali okresu rozliczeniowego) ustala się na podstawie norm czasu pracy, stosując art. 130 Kodeksu pracy. Trzeba podkreślić, że dobowa norma czasu pracy obowiązująca pracownika jest stabilna, natomiast dobowy wymiar czasu pracy w każdym dniu pracy może być inny.
Ze względu na to, że, rozliczając urlop wypoczynkowy pracowników, pracodawca jest obowiązany uwzględnić dobową normę czasu pracy – również ustalając ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy – należy uwzględnić normę dobową, a nie dobowy wymiar czasu pracy. Ustalając wysokość przeciętnego wynagrodzenia za godzinę pracy (które następnie posłuży do obliczenia wysokości ekwiwalentu) dla wszystkich pracowników, których obowiązuje 8-godzinna dobowa norma czasu pracy, należy zatem przeciętne wynagrodzenie za jeden dzień pracy podzielić przez 8 godzin – niezależnie od tego, w jakim systemie czasu pracy pracownik jest zatrudniony i niezależnie od tego, czy jest zatrudniony w pełnym czy niepełnym wymiarze czasu pracy.
Natomiast w przypadku pracowników, których obowiązuje niższa dobowa norma czasu pracy, w oparciu o tę niższą normę należy zarówno rozliczać urlop wypoczynkowy, jak i ustalać wysokość ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Stosowanie do tych pracowników przy rozliczaniu urlopu wypoczynkowego właściwej dla nich normy dobowej, a przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego normy 8-godzinnej doprowadziłoby bowiem do zaniżenia jego wysokości. W związku z powyższym nie podzielam wątpliwości zgłaszanych przez przedsiębiorców w związku z projektowanymi zmianami do rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14, ze zm.).
źródło: http://www.sejm.gov.pl/
Wytłuszczenia dokonane przez redakcję